CENTRAAL AFRIKAANSE REPUBLIEK

EEN AVONTUURLIJKE BESTEMMING

 

 

 

A –  VOORBEREIDING

 

 

1. Planning

 

We zijn twee ervaren globetrotters en bedachten een combinatiereis te maken naar Kameroen, Centraal Afrikaanse Republiek en Tsjaad. We willen vooral de laatste twee landen bezoeken en Kameroen gebruiken als start/einde reis.  We hadden van ieder land een kaart van IGN en een gids van Petit Futé.

 

Hotelreservatie CAR : Ik had eerst naar Sangha Lodge geschreven maar die Zuidafrikaan antwoordde mij dat ik enkel met een dure privé vlucht uit Bangui kon aankomen bij hem.  Vliegen op Bangui is dan nog eens heel duur.  Wij besloten te vliegen op Yaoundé en over land naar Bayanga te komen en Doli Lodge had daar geen probleem mee ook niet moesten  wij een dag later dan gepland aankomen.  Bovendien liep de correspondentie met Nuria Ortega heel vlot en ze antwoordde steeds vlug.  Uiteindelijk zond ze mij een factuur online die ik per overschrijving vooraf heb betaald, zodoende hoefde ik niet met zoveel geld de weg op van Kameroen naar Bayanga.  Ze hebben daar geen bankcontact en men kan er enkel cash betalen in euro.  U kunt Doli Lodge bereiken op  www.dzanga-sangha.org of op dolilodge@wwfcar.org   Voor activiteiten en tarieven, mail naar Lambert Padou palambert196@gmail.com

 

Hotelreservatie in Yaoundé: Tchatcha Hotel : tchatchahotel@gmail.com Ik had dit hotel geboekt op booking.com, tel. 237-671 82 00 85 en moest 15.000 CFA voor de eerste nacht betalen en dan kreeg ik mijn “attestation de réservation” voor de eerste en laatste nacht waarmee ik mijn visum kon aanvragen. 

 

Hotelreservatie in Maroua : Porte de Mayo : norbertstede@yahoo.fr tel. 237-699 855 047 Aangezien wij uit N’Djamena zouden terugkomen moesten wij overnachten in Maroua om dan verder te gaan naar Yaoundé.  Van Norbert kreeg ik een officieel “certificat d’hébergement” getekend en gestempeld door de lokale politie en voor de ganse duur van de reis, één maand ! 

 

Opgezocht op www.distancede.com vond ik van Douala naar Bayanga volgende afstanden en reistijden : 831 km en 13 uren rijden. Het parcours loopt via Dimako, Batouri, Gamboula (grens), Berberati, Bayanga.  Via Bouar is het 1.086 km.

 

Van Bayanga naar Bangui is het 541 km en 9 uren rijden.  Beter om het in twee dagen te doen en te overnachten in Mbaiki. De weg loopt over Lopo (Nola), Katakpo, Ouodou, Boda, Mbaiki, Bimbo, Bangui.

 

De afstand van Bangui naar Ndjamena is 1.122 km en de rit duurt 17 uren en loopt via Bossembélé, Bossangoa, Paoua, Gore, Doba, Bongor, Djamena.    Dit stuk gaan we rustig in etappes bereizen.

 

 

2. Visum

 

Centraal Afrikaanse Republiek ( CAR) : Ambassade van CAR, Meiselaan 101, 1020 Laken Tel. 02/705 5603 www.ambassaderca.be contact@ambassaderca.be  Ik had op 22 juli onze visa-aanvragen ingediend en mocht ‘s anderendaags reeds onze visa afhalen.   Op bovenvermelde site kan men een aanvraagformulier afhalen, invullen en indienen met een pasfoto, paspoort nog zes maanden geldig, geel inentingsboekje, hotelreservatie van Doli Lodge (lettre d’invitation was niet nodig) en vluchtschema. Een visum voor één maand enkele ingang kost 75 €.  Afgifte documenten in de voormiddag  10-13 uur en afhalen mocht ik reeds twee dagen later.  Ik kon in één week twee visa afhandelen: CAR en Tsjaad. Heel eenvoudig, vriendelijk en vlot.  Hier doen ze ook niet moeilijk.  Ik ben dan doorgereden naar de ambassade van Tsjaad en er onze aanvragen afgegeven. 

 

Tsjaad :  Ambassade van Tsjaad, Lambermontlaan 52,  1030 Schaarbeek

Tel. : 02/215 1975 contact@ambassadeduchad.be  www.ambassade-du-chad.be Het aanvraagformulier is te vinden op hun website, service visa.  Een LOI had ik niet nodig, wel een hotelboeking vb via booking.com, een kopie van de vlucht, geel inentingsboekje en bewijs van storting op hun bankrekening van 70 euro voor het visum.  Afgeven in de voormiddag van maandag tot donderdag en twee dagen later mag je het visum afhalen.  Ik had verwacht dat Tsjaad moeilijk zou doen maar het ging heel makkelijk.   

 

Kameroen : Ambassade van Kameroen, Avenue Brugmann 131, 1190 Brussel Tel. : 02/345 18 70 embassy@cameroon.be

Het was de warmste dag ooit in België.  Ik had mijn visum afgehaald bij Tsjaad en reed door naar het consulaat van Kameroen maar het was daar erg druk met Kameroenezen die naar hun land op verlof wilden gaan.  Wij zouden enkel begin en eind onze reis in Kameroen verblijven en hadden dus twee ingangen nodig.  Op onze hotelboeking stond enkel de eerste dag in Yaoundé en dat was niet goed.  Wij zouden terug Kameroen binnen komen bij N’djamena en wisten nog niet precies waar we zouden logeren.  Ik mailde terug naar ons hotel in Yaoundé en vroeg of ze ook de laatste dag op de reservering wilden vermelden.  Bovendien loopt een visum direct vanaf datum uitgifte, dus aanvragen zo dicht mogelijk voor vertrek.  Tenslotte op 16/8 onze aanvragen afgegeven en op 22/8 was ons visum eindelijk klaar.  110 euro pp betaald met BC.      

 

 

3. Geldzaken

 

Hoeveel ATM er staan in de CAR en in Tsjaad is ons niet duidelijk maar we nemen in elk geval voldoende euro’s mee die we daar gaan wisselen.  Een euro is 655 CFA en het is een vaste koers.  We konden goed wisselen in hotels en op missieposten.  Ik zou er niet op rekenen om geld uit een automaat te nemen; toen wij in het grote Ledger Hotel liepen waren beide machines stuk en wij hebben verder geen ATM gezien.   

 

 

4. Vlucht

 

We wilden enkel de CAR en Tsjaad bezoeken.  Er zijn weinig vluchten van Europa naar Bangui en die zijn door de aanwezigheid van de vele UN medewerkers zeer duur.  Bovendien bestaat er geen rechtstreekse vlucht van Bangui naar N’Djamena want beide landen zijn geen al te beste vrienden.  Ik heb hier heel veel opzoekwerk in gestoken.

Met Chadia, www.tchadianairlines.com , de nieuwe luchtvaartmaatschappij, een filiaal van Ethiopian kost een vlucht van Bangui naar N’Djamena 250.000 CFA (382 euro) enkel, via een omweg in Douala.

Met www.flyasky.com uit Togo kan men eveneens vliegen van Bangui met een tussenlanding in Lomé naar N’djamena maar dit is even tijdrovend en duur.

Ik veronderstel dat SN Brussels niet naar Bangui vliegt of het zou heel duur moeten zijn.   Een vlucht van N’Djamena naar Brussel met een stop in Istanbul kost 505 € en duurt meer dan 17 uren.  Anderzijds kost een korte vlucht van Bangui naar Douala 257 € en verder van Douala naar Brussel met SN 512 €.

Ter plaatse in Bangui hebben wij het bureel van www.satgurutravel.com bezocht en kwamen  er achter dat een enkele vlucht Bangui-N’Djamena 190.000 CAF kost, 290 euro.

Tenslotte boeken we in Bangui een vlucht naar Douala voor 163.100 CAF of 249 euro enkel op het kantoor van de luchtvaartmaatschappij www.camair-co.cm ,tel. 72348372/75543549 diallo.aminata@camair-co.cm

Met Air Maroc vliegt men van uit Bangui met een stop in Casablanca naar Brussel in 14 uren aan 450 euro.

Bangui is een kleine erg verloederde luchthaven.

In België bestelde ik onze retourvlucht Brussel-Yaoundé bij SN en betaalde 640 euro pp.  Air France vliegt van Bangui naar Parijs maar dat is erg duur.    Er bestaan enkele dure en onberekenbare ? maatschappijtjes als Minair, Via Air, Lapara voor binnenlandse vluchten. 

 

 

5. Reisweg

 

Vlucht Brussel-Yaoundé. Met openbaar vervoer naar Bertoua, Beloko (grens) Bouar, Baoro, Carnot, Berberati, Nola, Bayanga, Nola, Yamando, 4 ième paralel naar Mambele, Boda, Mbaiki, Bangui.  Vlucht naar Douala.  Met openbaar vervoer naar Kribi en Yaoundé.

 

 

Informatie

 

Er bestaat bijzonder weinig toeristische informatie over dit land.  Ook op internet is er maar weinig info.  Ik heb wat info bekeken via Thorntree van Lonely Planet.

Ik had de reisgids van www.petitfute.com aangeschaft en heb het goed gelezen, vooral het zuiden en noorden dat we gaan bezoeken. 

Als kaart neem ik die van www.itg.fr mee, 1 cm is 15 km.

 

Outback Africa info@outback-africa.net heeft een kantoor in Brussel, tel. 02/465 1555 78 biedt een achtdaagse tocht aan, gorillatrekking en bezoek aan de Baka.

Bij Ecofac kan men in Ngoto, halfweg Bangui en Bayanga in een lodge slapen, een case de passage,  te reserveren bij ecofac@intnet.cf , tel. 236-2161 2474, gsm 236-757 14 994 Het bureel is gelegen in Bangui in de Rue de Languedoc naast de ambassade van Kameroen. Reserveren verplicht.

Permis de photograhier : Van Doli Lodge werden we verwezen naar Prospert Yaka Maïde yakanet.rca@gmail.com die ons doorverwees naar Simon-Pierre Ndouba spndouba@yahoo.fr die ons antwoordde dat hij niet gewoon was een dergelijk document af te leveren.

Buitenlandse Zaken raadde ons aan ons te registreren op het Belgisch consulaat in Bangui plambert196@gmail.com tel. 236-7212 0179/7561 5401/726 80 390 consulat-belg-rca@outlook.com maar we kregen geen antwoord.  In Bangui vernamen wij dat het consulaat niet meer bezet was.  Tenslotte heeft een vriend ons geregistreerd op travellers online.  Onze ambassade in Yaoundé is bevoegd voor de CAR.

De Franse ambassade in Bangui helpt alle EU burgers, tel.   Boulevard du Général de Gaulle 

www.satgurutravel.com : uitgebreid netwerk met vluchten van uit Bangui naar andere Afrikaanse landen. 

www.africa-discovery.net : reisagent in CAR

www.centrafrique-gouv.fr/tourisme : toeristenburo

www.ambafrance-cf.org : Franse ambassade waar iedere EU-burger kan geholpen worden. Tel. 236-70208695/75041426/72726888/70028690/236-72 61 53 71 op de boulevard gen. De Gaule.

www.dolilodge.com : bungalows bij het N.P. Bayanga, bezoek gorilla’s en bosolifanten.

Tel. 236-7505 3429

www.dzanga-sangha.org bureel van het nationaal park, prachtige site

www.terredafrique.com : bekend reisbureel in Brussel, specialisatie Afrika.

satgouv@yahoo.com : een reisburo waar men tickets van alle maatschappijen kan kopen.

 

 

 

B –  REISVERSLAG

 

Maandag  – 09/12/2019

Reisweg:  Vlucht van Brussel naar Yaoundé, Kameroen.   

 

We staan al vroeg op en nemen de trein naar de luchthaven.  Vlucht SN 371 vertrekt stipt op tijd om 09.50 uur.  Bij onze tussenlanding in Douala stappen de meesten uit en na 45 minuten vliegen we in een half uur door naar Yaoundé.  De formaliteiten verlopen vlot en we kunnen wisselen aan 60.000 CFA voor honderd euro, 5.500 voor de wisselaar.  Er zijn geen wisselkantoren op de luchthaven, er is wel een ATM.  Buiten de luchthaven staan de “haaien” die ons voor tienduizend naar ons hotel willen brengen.  Verderop kan het voor half zoveel.  Een half uur later komen we aan bij ons geboekt hotel.

Overnachten in Yaoundé :

Tchatcha Hotel, Carrefour Amadou, Yaoundé.  Tel. 237-671820085/691059302/222307617 www.tchatchahotel.com thachtchahotel@gmail.com  

Wij betaalden voor een dubbelkamer met één ontbijt 15.000 CFA, 23 euro. De dubbelkamer is nogal klein maar de matras is goed; er is een badkamer met warm water en het is er rustig.  We konden iets eten in het eigen restaurant.   

 

 

Dinsdag –  10/09/2019

Reisweg: Van Yaoundé naar Bertoua met de bus.

 

We hebben euro’s gewisseld in het hotel. We kregen een gratis lift naar de bushalte.  We kwamen aan in de bushalte van “Touristique Express” om 09.30 uur en als die vol was om 13.30 uur konden we vertrekken.  De rit naar Bertoua kost 4.000 CFA.  Het is een grote bus en we mogen op de eerste rij zitten zodat we een goed zicht hebben.  Na twee uur rijden over een wat drukke weg was er een korte stop.  Een Duitse missiehelper zat achter ons en stapte uit in Dimaco.  Hij sprak geen woord frans maar enkel Engels.  Het ganse traject liep over een goede asfaltweg.  De zware boomtransporten veroorzaken soms wel eens een put in de weg.   De rit liep door een groen bebost landschap, soms door een wegdorp.  Om 19.30 uur kwamen we aan in Bertoua na zes uren rijden.  We namen elk een mototaxi en reden naar ons hotel.

Overnachting in Bertoua:

Hotel Bougogo Palace, Quartier Mokolo 1, tel. 655 05 03 72  Rustig buiten het druk centrum gelegen.  7.000 CFA voor een ruime dubbelkamer zonder ontbijt met badkamer.  Beneden ruime bierkeuze.   

 

 

Woensdag –  11/09/2019

Reisweg:   Met bus van Bertoua naar Garoua Boulaï, grens met CAR.  

 

Er is blijkbaar geen ontbijt beschikbaar in dit hotel.  We nemen een brommertaxi naar het centrum  waar we lekker ontbijten bij een Libanese bakkerij.  Daarna nemen we een brommertje naar het busstation van Touristique Express waar men ons zegt dat het niet mogelijk is voor ons om de grens over te gaan in Gamboula en een grote omweg moeten maken via Bouar. We vertrekken ditmaal om 10.30 uur.  Een ticket naar de grens  Garoua  kost 3.000 CFA, we komen er aan om 15 uur.  We nemen vlug een brommertje naar de immigratie van Kameroen waar alles vlot verliep.  Direct aan de grens met CAR vroeg een gendarme ons 2.000 CFA voor registratie wat ik heb betwist en we reden door naar de immigratie van CAR waar een vriendelijke man ons registreert.  Er zijn geen bussen in de CAR maar er staat een deeltaxi gereed: de chauffeur en twee passagiers vooraan en vier op een rij achteraan en nog eens vier in de kofferbak en nog eens twee of drie op het dak bovenop de vele pakken en zakken tot wel twee meter hoog.  We vertrekken eindelijk om 16 uur maar na één km moeten we al stoppen voor een eerste controle van de gendarmes die ons 1.000 CFA fooi vroegen maar we weigeren dat.  Eindelijk tegen 16.30 kunnen we echt vertrekken.  Een half uur later stond een collega langs de weg met echt teveel lading op zijn dak: er moesten wel tien zakken extra op ons dak worden overgeladen.  Dat duurde ruim een uur en we reden dan nog vlug de 105 km verder in het maanlicht.  Ergens nergens controle van de douane en voor de “stadspoorten” van Bouar nog eens controle.  We komen aan in Bouar tegen 21 uur en we nemen vlug een mototaxi naar ons volgend verblijf.       

Overnachting in Bouar :

We stapten van onze brommer af en beukten op de metalen deur van de missiepost.  De nachtwaker bleef aanhoudend zeggen dat alles volzet was.  Maar ik bleef aandringen dat ik de receptie wou spreken die misschien ergens anders een kamer konden reserveren.  Na lang zoeken vonden we de verantwoordelijke jonge Poolse non die ons een kamer met één bed aanbood, ik sliep op een matrasje op de grond.  We betaalden 3.500 CFA inclusief ontbijt.  Centre d’Acceuil Saint Joseph, Bouar, tel. 236-72697516.  Vragen naar zuster Beata.   

 

 

Donderdag – 12/09/2019

Reisweg:  We blijven in Bouar, dagje rust.  

 

De missiepost ligt op een heuvel met prachtig uitzicht op een dal en een mooie tuin waar fruitbomen staan en een zelfvoorzienende groentetuin. Er staat een oude en een nieuwe grotere kathedraal met sober interieur. We hebben vertraging op ons reisschema en willen Doli Lodge daarvan op de hoogte brengen maar er staat nergens een telefoonnummer op onze documenten.  De non belt haar broer op in Polen die uiteindelijk het correcte nummer vindt.  We zouden twee dagen later aankomen, geen probleem. We konden bij zuster Beata euro’s wisselen aan een correcte koers.  Het middagmaal was lekker: sla van avocado,  tomaten, kleine gebakken aardappelen en rijst.  Daarna zijn we ieder met een mototaxi naar de Gouffre de Maïgaro gereden. We zien twee putten van 3 x 50 meter en tien meter diep liggen, niets bijzonders.  Dan zijn we doorgereden naar de missiepost van Saint Laurent waar we een afspraak hebben met de Italiaanse pater Augustiano die ons zijn museum Da ti Akotara wil tonen en ons rondleidt met een uitvoerige uitleg over de voorwerpen, mooie beelden in hout, werktuigen en maskers uit alle streken van de CAR.  In een ander gebouw is het lokaal van Radio Siriri gevestigd en ervoor staat een stèle uit de streek.  Het geheel oogt modern.  Een heel interessant museum, beter voorzien dan het Nationaal Museum in Bangui.  Bij het afscheid schonk de pater ons drie interessante boeken over de geschiedenis, slavenhandel en beschrijving van elk voorwerp in het museum.  Het bezoek was gratis maar we gaven toch een gift en tekenden het gastenboek.  Buiten stonden onze motomannen reeds te wachten en ze wilden wachtgeld maar we bleven bij onze afspraak.   

Overnachting:

Missiepost St. Joseph in Bouar.    

 

 

 Vrijdag 13/09/2019

Reisweg:  Nog een dagje in Bouar.

 

We zijn al vroeg opgestaan en ontbeten alleen in de ontbijtzaal.  We betaalden de zuster die zei dat ze blij/versteld was twee reizigers te mogen ontvangen.  Dat had ze hier nog nooit meegemaakt.  Er logeren wel regelmatig blanke hulpverleners maar reizigers dat was onbekend in de CAR.  Met een brommertje rijden we naar het centrum waar men een vrachtwagen aan het laden was die naar Carnot zou gaan, onze volgende bestemming.  Over een half uur zou die vertrekken zei men ons.  Plots werd er niet meer verder geladen en de vrachtwagen moest wachten tot de wegen er droger zouden bij liggen want het had veel geregend vannacht.  Na Bouar spreken we niet meer van een weg maar van een slechte piste met veel modder en putten.  We proberen nog autostop te doen maar er is werkelijk geen verkeer richting Baoro en Bangui.  In het centrum zelf is er veel gerij van UN wagens, Rood Kruis, Unesco, zware SUV van hulpverleners etc. Urenlang gewacht maar niets gaat onze richting uit.  Een paar brommers willen ons voor een forse prijs 60 km verder naar Baoro brengen maar dan zitten we daar vast in dat hol.  Er is wel een karmelietenklooster in Baoro maar ik weet niet of je er kan slapen.  Er kwam wel een lang konvooi aan uit Bangui van boomvrachtwagens, camions met containers, veel UN wagens allerhande zelfs met zwaar geschut er op  en een paar deeltaxi’s.  Rijden ze in konvooi om elkaar uit de modder te trekken of is het om de veiligheid te doen ?  In het centrum staat een gedenkteken van de onafhankelijkheid in 1960.  Tegen de middag vertellen ons een paar jongens dat er morgen om zes uur stipt een bus naar Bangui vertrekt.  De Poolse missiemedewerker die boodschappen komt doen bevestigt ons dat.  De Pool voert ons terug naar de missiepost.  Een Franse veiligheidsspecialist legt ons uit dat de weg RN 1 van Bossangoa naar Doré, grens met Tsjaad gevaarlijk is, bandieten, kidnappers en moslim rebellen uit Tsjaad.  We kunnen beter van Bossangoa via Bozoun naar Doré gaan.  We nuttigen ons middagmaal in groep in de refter.    

Overnachting :

Missiepost in Bouar. 

 

 

 Zaterdag – 14/09/2019

Reisweg:  Bouar – Carnot.

 

Omdat we ons vervoer niet zouden missen zijn we reeds om vijf uur opgestaan en direct naar het centrum van Bouar gegaan met een brommertje.  Dezelfde camion van gisteren stond er nog en werd bijgeladen.  Ontbijt en slappe koffie op straat.  Er klommen nog wel twintig passagiers bij in de laadbak; wij mochten vooraan zitten voor 10.000 CFA pp.  We vertrekken om acht uur en zouden aankomen in Baoro om 12.30 uur waar we een middagmaal namen.  Kort na Bouar kregen we controle van de gendarmerie en dan van de douane; ons paspoort getoond en geen probleem, men vroeg geen geld. De Fransen leggen een weg aan naar Baoro en aansluitend naar Bangui: in tegenstelling tot de Chinezen stellen ze veel plaatselijk personeel tewerk.  Net voor Baoro nogmaals controle van de douane, geen probleem voor ons, wel voor mensen zonder papieren.  Baoro is een kruispunt, geen echt dorp.  Rechtdoor bij het klein rondpunt gaat de RN 1 naar Bangui maar wij nemen de RN 11 naar Berberati.  Nu het is geen weg maar een slechte piste.  Ze hebben het wegensysteem genummerd naar Frans voorbeeld.  We rijden regelmatig door een typisch wegdorp met schamele hutjes en verkopers langs de weg die ons allerlei aanbieden.  Naar Carnot is de weg rechtlijnig, zanderig en erg smal en nog eens slecht.   Onderweg krijgen we panne maar het probleem wordt vakkundig opgelost en we kunnen verder.  We zijn vertrokken in Baoro om 13.30 en komen aan in Carnot om 19.30.  Op PK 5, 5 km voor Carnot verliezen we een half uur bij een douanecontrole.  De rit eindigt op een groezelig dorpsplein.  We begeven ons met een brommertaxi naar de missiepost.  

Overnachting in Carnot:

Op de missiepost van Carnot woont een Belgische pater Rufus uit Namen maar hij was er niet.  Geen eten of drinken beschikbaar op deze missiepost.  Een boy van de missie stuurt onze brommertjes naar Restaurant-bar Escale pour la Paix waar we op een groot terras buiten iets kunnen eten en koud ! bier krijgen.  Het is hier groot en netjes, aangenaam zitten en een aanrader. We komen terug in de missiepost en het is er pikdonker.  In onze kamer staan twee slechte bedjes met doorgezakte matrasjes en heel vroeg in de morgen worden we wakker geroepen door het gebrul uit een moskee.  Hebben die moslims nog nooit een klacht gekregen over nachtlawaai ?     

 

 

Zondag – 15/09/2019

Reisweg:  Op camion-brousse van Carnot naar Berberati.    

    

We waren al heel vroeg opgestaan om tijdig te kunnen vertrekken naar Berberati.  We waren al vroeg aangekomen met een brommertje.  Door een ronselaar die ons voor de gek hield liep het verkeerd en misten we enkele vertrekkende voertuigen.  Dan zijn we weggegaan van die gekkenplaats en verderop werd een andere camion geladen en we konden mee, vertrek om 7.30 We moesten achterin de camion op zakken gaan zitten, was niet geheel comfortabel, 5.000 CFA. We werden goed onthaald in de camion want we reisden samen als hen.  Onderweg werd de mis gezongen wel twee uren lang en die zwarten hebben een heel mooie stem; het was ontroerend mooi. Het eerste deel tot Nandolo ging vlot; we hielden er een middagpauze.  Het was een goede en vlugge chauffeur en de rit liep door een mooie groene omgeving met hier en daar een wegdorpje.  Een groep scouts die naar een vergadering in Nola reden zaten ook in de camion.  Het was heel gezellig.  Tegen 14 uur kwamen we aan bij de evangelische kerk van Bethanie.  Voor 1.000 CFA reden we met een brommertje naar de missiepost van St. Anne. We hebben een korte wandeling gemaakt in de mooie omgeving van de missiepost en in het dorp zelf waar de mensen vriendelijk waren, geen probleem om hun foto te nemen. De kathedraal uit 1930 is dicht gemetst zodat er geen steenbrokken op bezoekers kunnen vallen. De tuin van de missiepost is prachtig en goed onderhouden.  Er zijn in het stadje enkele burelen voor aankoop van goud en diamant.  Een vriend-chauffeur van de pater vroeg 150.000 om ons naar Nola te brengen, we hebben hem bedankt. We nemen morgen terug die camion-brousse naar Nola.  Het was een heel vermoeiende rit.

 Overnachting in Berberati:

 Procure Diocésaine de Berberati St. Anne, tel. 75 70 00 80

Abbé Privat ontving ons tel. 75.23.18.16 ook whatsapp pbemdouane@☺yahoo.com

We betaalden 6.000 pp voor kamer en ontbijt, 2.000 voor een avondmaal en een biertje kost 500 CFA. 

 

 

Maandag – 16/09/2019

Reisweg:   Met camion-brousse van Berberati naar Nola.

 

Vroeg opgestaan en met moto naar het centrum naar de camion die ons naar Nola gaat brengen.  Er zit een arrogante dikke dame vooraan met haar benen wijd gespreid en er is maar één plaats vrij.  Met mijn rugklachten mag ik vooraan zitten en Vera gaat achteraan in de camion zitten.  Van de begeleider betalen wij dezelfde prijs als de zwarten die hem aan de zijlijn influisteren dat wij meer moeten betalen. We vertrokken om acht uur met dezelfde mensen van gisteren.  De slechte zandpiste met veel poelen en modder is maar 136 km ver naar Nola maar het wordt een hel.  Gelukkig moesten we onderweg nergens onze papieren tonen.  Op drie verscheidene plaatsen zaten er zware camions vast.  De derde keer reed onze chauffeur zich vast in een diep spoor en zat muurvast in de diepe kuil.  Met spades werd er modder van onder de wielen gespit en daarna trok een tweede camion ook met scouts er op ons uit de diepe kuil. We reden verder en plots reden we over een hindernis en kwamen we in de berm terecht; ik had mijn hoofd gestoten in de cabine en bloedde wat.  Verderop nog een stop voor de lunch en nog eens een lange technische stop: lucht in de remleidingen.  Ik vroeg aan Arthur onze begeleider of we een brommertje naar Nola konden nemen want het was maar 17 km meer zei men ons.  Heel weinig verkeer op deze piste maar plots stopte een pickup van Telcel en we mochten gratis mee.  Zij brachten ons naar Nola in de gietende regen en in de procure van St. Anne was er geen kamer meer vrij en in het motel Fela evenmin.  In het groezeilig Rihanna was er wel plaats.  In het centrum zagen wij dat men weggegeven klederen uit België per opbod verkocht; ik mocht er geen foto van nemen.  Mijn rollerkoffer is niet waterdicht en het had bovenop de pick up gelegen, niet onder hun zeil en de hele inhoud was verzopen inclusief mijn papieren en reisgidsen.   Er is wel een mooi gebouw, moslim opkopers van goud en diamant.     

Overnachten in Nola:

Rihanna.  Geen douche of wc bij de kamer.  De vloeren waren gepoetst met brandstof om de insecten te weren en het stonk maar we hadden onderdak en buiten goot het water.  Het is een hok en er zaten vlooien in bed.  Er rechtover ons avondmaal genomen in de Cocotier en toen we de rekening vroegen had de dame ons veel te veel aangerekend, na discussie kon het voor de helft.   

 

 

 Dinsdag – 17/09/2019

Reisweg:  Op naar Bayanga.

 

We waren reeds om 7.30 uur naar het centrum gestapt waar er een pick up en een deeltaxi gereed stond om naar Bayanga te rijden, 4.000 CFA pp.  Uiteindelijk vertrokken we om negen uur.  Na drie km op PK 3 eerste controle van de politie, ons paspoort getoond en ze registreerden onze gegevens.  De dikke politieman vroeg tienduizend CFA, een hele discussie en wij weigerden te betalen.  De commandant belde zijn overste en we moesten niet mee naar het commissariaat en we mochten verder reizen. 

Een paar km verder een tweede controle ditmaal van de gendarmerie die 5.000 vroeg voor registratie maar na een babbel was het in orde.  Onderweg de gebruikelijke oponthouden voor op- en afladen van passagiers of goederen en aanvullen van olie en water. Mensen zitten samen een typisch spelletje te spelen met een plank met potjes waar men steentjes van het ene potje naar het andere verplaatst.  We nemen foto’s van dit spel en de omstaande kinderen die verbaasd hun eigen foto op onze camera zien.  Vanaf het kruispunt bij Nola is het 118 km naar Bayanga, een weg die door het echt oerwoud loopt, veel hoge  bomen die nog niet zijn geveld of begint hier het nationaal park ?  De piste is nu een smal zandpad maar loopt door een prachtige omgeving.  Soms rijden we door een Baka dorp (pygmeeën) met hun typische bladerhutjes.  Onze derde controle op 35 km voor Bayanga verloopt vlot en het gaat verder over een smalle maar goede piste langs kleine dorpjes.  Zeven km voor Bayanga een korte maar vriendelijke controle.  Een paar km verderop is er een afslag voor de  www.sanghalodge.com en nog eens drie km verder werden we afgezet bij de afslag naar www.dolilodge.com en  na een kilometer wandelen bereiken we de receptie van ons verblijf.  Mijn koffer uitgepakt en de drijfnatte inhoud op ons balkon te drogen gelegd.               

 Overnachting in Bayanga :

Twee dagen gereserveerd bij www.dolilodge.com Bij de receptie zei Nuria ( tel. 75731236) waarmee ik voordien uitgebreid contact had voor reservering vlug “good evening” maar ik drong aan op een briefing.  Avondmaal in hun restaurant met zicht op de prachtige Sangha rivier en het oerwoud, zo vredig hier.  Ruime kamer met propere badkamer en warm water, geen koelkast of wifi.  Waren heel tevreden van Serge die de administratie verzorgd en geld kon wisselen : sergegbafio@gmail.com, tel. 75792073 of 75295682. 

 

       

Woensdag – 18/09/2019

Reisweg:  Bayanga.

 

Het had de ganse nacht geregend en we hadden slecht geslapen.  Het bleef in de voormiddag maar regenen zodat ons gepland bezoek aan de gorilla’s en de bosolifanten werd uitgesteld.  We geven onze vuile en natte was af.  Regelmatig peddelt een kano voorbij op de rivier en wij kunnen dat alles gadeslaan van op ons terras bij onze kamer of van op het terras van het restaurant dicht bij het water.  Na de middag kwam Nuria aan met Siati in een sjiek kostuum die ons een auto wilde verhuren aan 150 € per dag.  Wij wilden er over nadenken maar het is het tarief volgens de site www.dzanga-sangha.org  Na de middag had het opgehouden met regenen en wandelden we naar het dorp, twee km verderop.  Maar in het dorp is geen auto ook niet aan een kleine prijs.  In het dorp is niets te zien.  We liepen voorbij het gemeentehuis en een evangelische kerk en op een rond punt staat een standbeeld van een olifant.  De herberg La belle Forêt stelt niets voor maar is goedkoop.  In het dorp waren gerookte vis en wormen te koop.  Vanaf 15 uur was er wifi beschikbaar in het administratiegebouw en na dagenlang zonder contact konden we onze dierbaren geruststellen dat we er nog steeds waren.  Om vijf uur was Siati er weer maar kon geen korting geven op onze jeep voor morgen.  Een Baka vrouw vroeg geld voor haar foto, we nemen dan maar geen foto. Ze hebben hier ook al geld geroken.  Giscard koulnanagiscard@yahoo.fr , de verantwoordelijke van het Centre d’Acceuil,  komt 100.000 CFA innen voor de jeep van morgen, afspraak om zeven uur.     Het terras van het restaurant is prachtig, het avondmaal lekker en de zonsondergang onvergetelijk, zo zalig en rustig over de Sangha rivier.  We waren er de drie dagen lang alleen en genoten volop.

Overnachten in Bayanga :

Onze tweede nacht in Doli Lodge.

 

 

Donderdag – 19/09/2019

Reisweg: Bezoek gorilla’s en bosolifanten.

 

We zijn om zes uur opgestaan en na ons ontbijt om 7.15 uur vertrokken met een 4×4 naar Majela met chauffeur, gids en een Baka pisteur.  Na ongeveer een uur rijden door het oerwoud komen we aan bij een parking.  Van daaruit hebben we ongeveer een uur gelopen en gezocht naar de gorilla’s samen met enkele gidsen en pisteurs.  We konden bijna anderhalf uur lang een mannelijke zilverrug observeren en dan liet hij ons merken dat hij genoeg had aan onze aanwezigheid. We moesten steeds achter de gids staan en doen wat die gebaarde. De gorilla verplaatste zich regelmatig en zocht termietennesten en hij zat rustig termieten uit het nest los te peuteren en lekker op te smullen.  We stonden er zo wat 6-10 meter vandaan en konden alles goed zien.  Wat een kanjer van ongeveer tweehonderd kilo, handen vier maal zo groot als de onze, heel brede rug en behaarde lange armen.  We hebben het beest met ontzag gade geslagen.  De vrouwtjes en de jongen hebben we slechts vluchtig gezien.  Daarna zijn we in ruim een half uur terug naar de parking gestapt en er wat gerust.  Daarna zijn we met de jeep in 45 minuten naar de Bai Houkou gereden en er geparkeerd.  Toen was het nog ongeveer drie km lopen door het oerwoud en over olifantenpaadjes naar de panorama-veranda van tien meter hoog.  We moesten stil zijn en luisteren of er geen tegenliggers (olifanten) op ons smal bospad liepen.  Onze eerste indruk was overweldigend: er liepen wel honderd olifanten voor onze neus, groot en klein in een bai (open plaats in oerwoud) bij een saline (plaats waar mineralen en zouten in de grond zitten). De olifanten nemen gretig de mineralen op uit de poelen.  De aanblik is buitengewoon en onvergetelijk met het oerwoud rondom als achtergrond, uniek in deze wereld.  We hebben twee uren kunnen genieten van dit uniek schouwspel.  In de late namiddag ( 16 uur) hebben ze er genoeg van en trekken het bos in.  We lopen stil en achter onze gids aan over olifantenpaadjes en moeten nadien door een ondiep riviertje waden tot aan de parking.  Afgezien van een kort bezoek van een groep Centraalafrikanen waren we er alleen, super was dat.  Na een uurtje rijden kwamen we aan in onze lodge.             

Overnachten in Bayanga :

Onze laatste nacht in Doli Lodge.  Lekker avondmaal en nogmaals volop genoten van het supermooi en rustig zicht op de Sangha en de sublieme zonsondergang. 

 

 

Vrijdag –  20/09/2019

Reisweg :  Lopo, Yamando, parralell 4, Mambele

 

Bij ons ontbijt krijgen we een lunchpakket mee en om acht uur vertrekken we met elk een brommertje naar het dorp Bayanga, dat doen ze gratis.  Er stond een personenwagen Toyota gereed dezelfde als eergisteren, 3.500 CFA pp en ik mocht terug in de kofferbak zitten naast twee zwarte medereizigers en dat vonden ze tof.  We kwamen vlot aan om 13.30 uur bij de Carrefour.  Daarna namen we één brommer met ons twee naar Yamando, 10.000 CFA.  De vier controles onderweg verliepen vlot maar op de laatste post vroeg een gendarme een gift voor een zwangere vrouw die naast hem stond : “een gendarme mag geen geld vragen” voegde hij er aan toe.  In Yamando stonden enkele mototaxi’s te wachten op klanten en voor 18.000 CFA  konden we met twee moto’s naar Mambele gevoerd worden.  Reeds na één km buiten Yamando controle van de douane die voor ieder vijfduizend CFA vroeg voor administratie.  “Wij hoeven niets te betalen van uw ambassadeur in Brussel want wij betaalden reeds 75 euro voor ons visum waar we vrij mogen mee rondreizen en ik werk op de EU – alles is inbegrepen, nous sommes libres”.  “Betalen of terug naar Bayanga” beval hij.  Ik negeerde hem tijdens onze registratie en hij kalmeerde wat.  Aangezien hij ons niets kan maken zei hij dat we verder konden maar onze brommermannen moesten iets betalen, zij beweerden dat ze geen geld hadden en om op te schieten betaalden wij.  Het eerste deel van 42 km loopt over een erg slechte piste waarvan de houtcamions van Sefca met bedrijf in Mambele de oorzaak zijn: ze rijden alles kapot maar herstellen niets en herschapen een oerwoud in savanne.  Het tweede deel tot Mambele is een al even slechte piste met gekantelde camions onderweg.   We hebben nu twee andere brommers gehuurd, 18.000 CFA tot in Mambele.  Met een moto kan men makkelijker tussen de putten maneuvreren en komt men niet vast te zitten.  We komen nog net voor donker aan in het groezelig wegdorp Mambele, een soort cowboy stadje in Afrika met veel doorgaand verkeer van Kameroenese houtcamions op weg naar de haven van Douala. Een jongen bood mij een diamant te koop aan.  Iets gegeten naast ons hotelletje en er was zelfs koud bier.         

Overnachten in Mambele : Motel La Renaissance, tel. 236-72261754.  We betaalden 2.000 CFA voor een basic kamertje, wassen met emmer water op de koer.  Er is een restaurant en koud bier. 

 

 

Zaterdag – 21/09/2019

Reisweg : Met mototaxi naar Boda

 

Na ons ontbijt en betalen van onze rekening gingen we de straat op.  Er stonden al vlug enkele jongens om ons heen die wat wilden verdienen.  Het is 142 km naar Boda, een lange rit achterop een moto over slechte pistes.  Er vertrekken geen deeltaxi’s of camions dus is elk een moto een goede keuze en de ideale manier om ons te verplaatsen.  Uiteindelijk kwamen we een prijs overeen: 25.000 CFA per brommer, 38 €.  Weldra hadden we bij het verlaten van het dorp reeds een controle maar alles was ok.  De piste is erg slecht, veel putten vol modder, diepe kuilen kapot gereden door de houtcamions uit Kameroen.  Soms was er een beter stukje piste maar nooit lang.  Onderweg zaten er drie camions vast in reuze modderpoelen en enkelen stonden in panne.  Tot Bambio ging het min of meer vlot, soms Baka dorpjes onderweg.  We rijden over een nieuwe metalen brug uit 2003 over de brede Mbaéré rivier en 35 km verder de brug over de Lobaye rivier waar kinderen naakt zwemmen en ons nawuiven terwijl de wasvrouwen hun werk verrichten aan de oever.  Soms zien we Baka’s op de weg lopen met een speer of vangnet en we zien soms bush meat te koop aangeboden.  Gisteren moesten vrouwen taks betalen op vervoer van bush meat aan de afpersers op de controles.  Onderweg slaan we een praatje met enkele moto-vrachtvervoerders.  We zien zelfs een levend varken achterop de moto vastgebonden.  Mensen in de dorpen zwaaien naar ons en roepen “mzougou” (blanke).  We vertrokken om negen uur in Mambele en komen aan in Boda om 15 uur, zes uur rijden voor 142 km, niet slecht. 

Overnachten in Boda :

Bij pater Norbert op de katholieke missie is het volzet maar er naast bij de zusters is er nog een kamer vrij voor 5.000 CFA.  We betalen voor ons twee voor souper en ontbijt nog eens  5.000 CFA  aan zuster Rolande.          

 

 

Zondag – 22/09/2019

Reisweg : Van Boda naar Bangui

 

Om zeven uur opgestaan en rekening betaald.  Dan buiten de poort van de missie een brommer gezocht naar het centrum.  Ik nam nog een foto van de kerk terwijl Vera een brommer zocht en informatie vroeg hoe we in Mbaiki konden geraken.  Een motojongen zei ons “maar waarom ga je niet mee met de 4×4 van curé Norbert, hij vertrekt na de mis”.  Ik Norbert aangesproken en we konden zelfs gratis mee naar Mbaiki na de mis. We nemen het zuster Rolande kwalijk dat zij ons deze informatie niet meegaf, zonde ! We gingen naar de mis die twee uren duurde maar heel mooi was gezongen.  Uiteindelijk om elf uur vertrokken met nog een man in de wagen.  Onderweg hebben we nog een seminarist opgepikt. Kort na Boda was er een erg slechte piste met reuze modderkuilen veroorzaakt door de zware boomcamions; gelukkig was het de ganse dag droog.  Onze helper moest onderweg soms uitstappen en in de poel gaan staan om te zien hoe diep die wel was en of we er door konden.  Pater Norbert reed goed door en als geestelijke werd hij aan iedere controlepost  gerespecteerd en mocht zonder controle doorrijden.   Na drie en een half uur rijden kwamen we aan in Mbaiki, niet zoveel te zien hier en we vroegen de pastoor of we mee mochten naar Bangui, was in orde zei hij.  De ganse weg hadden we slechts vijf camions en 4 jeeps als tegenliggers.  Bij Mbaiki was er omlegging wegens een ingestorte brug, een te zware camion was er door gezakt. In Mbaiki even gestopt bij de grote kathedraal maar de vicaris was er niet, is er nooit.  Vlug verder en weldra reden we op de RN een asfaltweg met toch veel gaten.  We konden nu wel 50 per uur rijden en voordien was dat maar 15.   Bij Bonguélé even gestopt bij het monument van de eerste president Boganda.  Tegen 18 uur net voor donker kwamen we aan in Bangui en werden we afgezet bij het Cente d’Acceuil Notre Dame. 

 Overnachten in Bangui :

Centre d’Acceuil Notre Dame in Bangui, tel. 236-75044119/77218903 cambangui@yahoo.fr We betaalden 30.000 CFA per nacht ontbijt inbegrepen, 46 euro wat duur is.  De Beninese non zei ons dat Bangui duur is vanwege de UN-medewerkers en veel hulpverleners die vaak in de missieposten slapen.  Een kamer voor één persoon kost 25.000 CFA.  Avondeten simpel maar lekker kost 4.000.  We hadden een geventileerde kamer met badkamer en het is netjes. 

 

 

Maandag – 23/09/2019

Reisweg : In Bangui gebleven

 

Na ons ontbijt zijn we met een taxi naar de Franse ambassade gereden waar ze zeer verwonderd waren reizigers te zien.  Een mototaxi kost vast 1.000 CFA in de stad maar wachten kost 3.000 per uur. Er zijn een groot aantal blanken aanwezig in Bangui vooral UN en ONG personeel maar zeker geen toeristen.  Wij werden er goed ontvangen en na uiteenzetting van onze vraag over veiligheid werden we verder geleid naar politiek raadsman Mr. Berthellot die ons uitlegde dat het streng afgeraden is in het noorden rond te reizen, wat ons plan was.  We moeten zo vlug mogelijk het land verlaten want er is een militaire operatie aan de gang waarbij UN soldaten de gewapende moslim rebellen naar Tsjaad terugdrijven. De situatie staat op ontploffen en kan snel uitbreiden naar Bangui en het nu nog veilige westen.  Vliegen naar Yaoundé zou ongeveer 230 € kosten, “te duur” antwoorden wij.  Hij zegt ons dat er tweemaal per week een kolonne van de UN naar Kameroen rijdt en hij gaat vragen of we mee kunnen.  “Hoeveel kost het, we zijn budgetreizigers” “Misschien gratis”.  We mogen over twee dagen terugkomen.  Met onze mototaxi rijden we nu naar een buvette aan de Oubangui waar we vis en bakbananen  konden eten. Daarna zijn we naar de kathedraal gewandeld, imposant aan de buitenkant maar sober binnen.  Vervolgens besluiten we naar het duurste en sjiekste hotel van Bangui te gaan met een mototaxi, het Ledger Hotel www.laicohotels.com, tel. 236-21610011.  Alhoewel er een zaaltje is met computers lukt het de bediende niet verbinding te krijgen met wifi zodat we onze mails niet kunnen lezen.  Met veel moeite kan ik een bericht zenden naar familie in België met de boodschap dat alles in orde is.  Op het buitenterras bij de zwemkom zit er niemand; geen toeristen en UN en ONG moet werken en verblijft in goedkopere logementen. De inkom en tuin zijn imposant en groot; er lopen enkele hogere militairen in de hal.   We vragen naar de prijzen van de kamers maar die zijn fors.  In het Hotel du Centre liggen de prijzen al heel wat lager en is het toch netjes. We gaan bij de oever van de rivier de zonsondergang bewonderen, Kongo op de achtergrond, prachtig.  Bij ons avondmaal zei de Beninese non ons dat we morgen voor negen uur onze kamer moesten vrijgeven; alles is volzet.  Het sas van ons toilet is eindelijk hersteld.   

Overnachten in Bangui :

Nogmaals in Centre d’Acceuil Notre Dame.  Van hieruit verdelen ze alle post naar verscheidene missieposten over het hele land.

 

 

Dinsdag – 24/09/2019

Reisweg : Excursie naar Boali watervallen

 

We konden onze rekening in euro betalen en kregen CFA als wisselgeld terug.  De drie dikke Beninese zusters kenden de Pères Columbiens vlakbij niet. Grace a Dieu, de kok bereidde ons een maaltijd en bestelde een moto die ons naar het sjieke Relais de Chasse zond maar we zijn doorgereden naar een buvette bij de Oubangui.  Een koud biertje van 650 cl kost 750 en een cola 1.200 en er is lekkere vis. Vanaf de buvette hadden we een mooi zicht op de Oubangui rivier en de oever van DRC (Congo) aan de andere kant.  In het centrum rijden voortdurend veel zwaarbewapende voertuigen van de UN rond.

Overnachten in Bangui :

We namen een taxi naar het aartsbisdom St. Paul maar alle kamers waren volzet, vnl door Congolese handelaars.  Mooie tuin met prachtig zicht op de Oubangui.  We konden wel een ruime villa afhuren aan 25.000 CFA per dag, enkele slaapkamers, keuken, ruime woonkamer en twee badkamers.     

 

 

Woensdag – 25/09/2019

Reisweg : Bangui

 

Onze brommer waarmee we waren afgesproken was niet komen opdagen.  Gelukkig zijn er genoeg andere beschikbaar.  Afspraak op de Franse ambassade: reispas afgeven aan de ingang, gsm en fotoapparaat ook, 2 x controle en onder begeleiding naar het adminisstratief gebouw.  De raadgever benadrukte nogmaals dat de situatie precair was en dat er vandaag een militaire actie was begonnen waarbij blauwhelmen de gewapende moslim rebellen, de peul, naar het noorden verdrijven zodat de levensader van Douala naar Bangui gevrijwaard blijft.  Dit is de as Bouar – Bangui.  We konden niet mee onder  Minusca begeleiding in kolonne naar Yaoundé voor bevoorrading.  Onderweg kunnen we beschoten worden door de rebellen of in een dagenlange hinderlaag komen te zitten.  Normaal duurt de tocht drie dagen en het zou 30.000 CFA kosten die we met de chauffeur moeten regelen en we moeten op PK 26 zijn vrijdag.  Nadien bleek dat we niet mee konden met de UN kolonne, te gevaarlijk voor de UN.  Hij zocht vervolgens op zijn pc naar vluchten voor Kameroen.  We konden gratis op internet in het Ledger op het kantoor van Orange of Telecel zei hij maar toen we er waren werkte het niet.  De beide geldautomaten in de hal deden het ook niet, wat een hopeloos land.  Toen zijn we met een brommertje naar het kantoor van Camair-Co www.camair-co.cm gereden naast het Grand Café.  Mevrouw diallo.aminata@camair-co.net tel. 72348372/75543549 hielp ons uitstekend:  zij verbond mijn gsm met haar wifi en boekte onze vlucht en had er veel werk aan.  Buiten voor het Grand Café werd ik bijna bestolen; mijn rugzakje was reeds open. 

Overnachten in Bangui :

Tweede nacht in St. Paul in onze villa.

 

 

Donderdag – 26/09/2019

Reisweg : Uitstap naar de Boali watervallen

 

Met groen busje naar het centrum gereden en daarna met een deeltaxi naar PK 12, 600 CFA. Hier zijn we overgestapt op een camion naar Boali, 4.000 CFA/pp twee uren rijden en vier controles onderweg: politie, gendarmerie, douane, leger enz. Bij PK 26 moesten we allemaal uitstappen: ik had pijn en bleef zitten, was ok.  Vera heeft flink moeten onderhandelen en discussiëren, permit tonen en geld geven aan die idioten. Tenslotte heeft ze bekomen dat ze niets moest geven en dat we verder konden reizen.  Ze proberen voortdurend geld van de blanke te ontfutselen.  Wij hadden nooit en nergens een permit nodig; ons visum dekt reizen overal in het land.  De asfaltweg zit vol gaten en ik zat slecht in de laadbak maar ik kreeg een kussen wat beter was.  Na aankomst hebben we in Boali iets gegeten en daarna zijn we samen met één brommertje naar de waterval gereden een paar km verder.  Bij de ingang moesten we 5.000 CFA/pp ingang betalen, is het tarief voor buitenlanders, stond op een document van het ministerie.  Voor hen kost het duizend, puur racisme.  Hoe zouden zij reageren moesten wij eens vijfmaal meer rekenen aan zwarten in Europa ? Een gids is verplicht maakte men ons wijs; er stonden er wel tien tegelijk gereed om met ons mee te gaan.  Eigenlijk is een gids niet nodig, het wijst zichzelf.  We namen dan maar een jongen met een T-shirt van Jupiler.  De trappen zijn glad.  Het is een prachtige waterval in een groene omgeving en de moeite waard.  Boven de waterval is een terras waar in het weekend buitenlanders komen eten, drinken of picknicken.  Beneden ligt een Chinese waterkrachtcentrale, de enige turbine die elektriciteit opwekt in het land.  Ooit was er hier een hotel met bungalows maar dat is nu gesloten en staat er verloederd bij sedert 2013 toen de rebellen het hadden bezet en vernield. We bekijken nog kort het waterspaarbekken.   De gids die niet veel werk heeft gehad vroeg vijftienduizend maar we gaven hem vijfduizend wat ruim genoeg is.  Er stond een hele bende souveniersverkopers met hun prullen, we konden niet aan allen kopen.  Wel tien gidsen vroegen geld.  Samen op een brommertje en terug naar het dorp.  We zaten te genieten van een Mocaf toen er plots een kolonne vrachtwagens voorbij kwam uit Bouar.  Plots stopte een groen busje die ons voor 5.000 CFA/pp terug naar Bangui bracht en we mochten lekker vooraan zitten.  Afgezet op PK 0 en kwamen nog net op tijd aan bij het kantoor Camair-Co om onze tickets voor Douala in ontvangst te nemen.  Met brommer terug naar St. Paul.  Grace a Dieu kwam zeuren over de slechte Fransen en dat het hun schuld is dat de wegen zo erbarmelijk zijn terwijl de CAR reeds onafhankelijk is sedert 1960 en de regering nog niets aan de wegen hebben gedaan sedert de onafhankelijkheid en de Kameroenese camions op hun wegen toelaten, er een tol voor krijgen en de inkomsten van goud en diamanten opstrijken.  De bewaker van ons huis had honger, we gaven hem het overschot van gisteren. 

Overnachten in Bangui : Derde nacht in het huis van St. Paul.

 

 

Vrijdag – 27/09/2019

Reisweg : In Bangui gebleven.

 

Graceadieu was komen zeggen dat we om zeven uur deze morgen bij zuster Clotilde moesten zijn om af te rekenen, we gingen om negen uur maar ze was er niet meer.  Een gehandicapte van een project bij de missie vroeg om te komen kijken naar hun handwerk mandenvlechterij: we kochten een Afrikaans stoeltje.  We namen een moto naar de oevers van de Oubangui waar we een babbel hadden met een senator.  Dan reden we naar het Nationaal Museum Boganda maar we konden er niet in, morgen.  In 2013 toen er een burgeroorlog was is het museum geplunderd geweest en veel is gestolen.  Veel stukken zitten nog verpakt omdat het dak lek is en het binnen regent.  De conservator heeft een dossier ingediend bij de EU voor financiële steun maar hij kreeg nooit antwoord.  Vera belde met Celestin, een neef van een werk collega uit Congo.  Daarna met een brommer naar het Grand Café waar we lang zaten want hun wifi is heel goed, de beste in de CAR.   Een medewerker van het reisbureel met een T-shirt van Jupiler “Belgium” ging met ons mee naar een verkoper van vlinderkadertjes: er zijn heel veel verscheidene soorten prachtig gekleurde vlinders in de CAR.  Daarna nog de zonsondergang bij de missie met zicht op de Oubangui en Congo bewonderd.  Zuster Clotilde was er nog eens niet. 

Overnachten in Bangui : Vierde nacht in ons huis St. Paul.

 

 

Zaterdag – 28/09/2019

Reisweg : In Bangui gebeven

 

Na ons ontbijt op straat met een brommer naar Musée National Boganda.  We werden uitvoerig rondgeleid door de directeur.  Het was een interessante rondgang maar veel zat nog verpakt in kisten en er is geen hulp in zicht.  Daarna zijn we naar het Grand Café gewandeld waar we lang op whatsapp zaten en iedereen in België konden bereiken; het internet is hier uitstekend.  Dan zijn we naar onze buvette langs de Oubangui geweest en gewacht op de senator die niet kwam opdagen met de beloofde ananas.  Celestin was ook niet op de afspraak zodat we met ons twee lekkere vis gegeten hebben.  Het begon hard te regenen en we bleven maar zitten onder een lekkend dak.  Bij het Grand Café zat er plots eentje in mijn rugzak, hij had net nog niet mijn geld kunnen nemen.  Nog even bij de ambassade van Tsjaad geweest, tel. Secretaris 75042279 was er niet.  Twee mannen gaven ons een lift en verder namen we een taxi naar St. Paul.  Zuster Clotilde was op haar bureel en we konden onze rekening vereffenen: na een goede babbel kregen we zelfs korting.  Hebben in euro betaald en kregen CFA wisselgeld.  Ze zei ons dat de weg naar de grens Beloko, Kameroen veilig is en dat ze zonder begeleiding rijden.  De grote bus van Bangui naar Douala rijdt ook zonder begeleiding (vertrekt ‘s morgens vroeg en komt ‘s avonds aan) . Bovendien hadden we een babbel met een Kameroenese chauffeur die ons vertelde dat er geen rebellen zitten op de weg van Bangui naar de grens.  Een hele contradictie met wat ze ons wijsmaakten op de Franse ambassade.  We voelen ons bedrogen door de Franse raadsman, het kost ons drie dagen extra wachten in Bangui + een extra duur ticket naar Douala.  De zuster zei dat er in Bossoanga wel rebellen zitten en dus meer noordelijk naar de grens van Tsjaad. 

Overnacjten in Bangui :

Vijfde en laatste nacht in ons huis bij St. Paul.

 

 

Zondag – 29/09/2019

Reisweg:  Vlucht met camair-co naar Douala.

We zijn met het groen stadsbusje naar het centrum gereden en te voet verder gewandeld naar de oever van de Oubangui maar alle terrasjes zijn gesloten op zondag; er is weinig verkeer.  Naar Grand Café gewandeld en daar iets gegeten en nadien is Celestin gekomen en hadden we een aangename babbel: in december komt hij misschien naar België.  Celestin woont in Goma (DRC)  maar werkt in Bangui bij het Rood Kruis. Celestin bevestigde ons ook dat de weg naar Douala veilig is. Daarna rijden we met een brommer naar de missiepost en met een taxi, 3.000 CFA, begeven we ons naar de kleine luchthaven.  Het gaat er hier nog ambachtelijk aan toe: tickets worden met de hand geschreven zonder zetelaanduiding, slordig en geen organisatie.  Toch ging de incheck vlot.  Na de scan kwam een bediende van de bar naar beneden en droeg mijn valiesje.  Koud bier kost er 1.500 en we zitten in een kleine bar met meer personeel dan klanten.  Het toilet in de wachtzaal zat verstopt en stonk en bij de bar was het niet veel beter.  Er zijn maar twintig passagiers naar Douala en er is een vertraging van maar twee uren en  het is maar anderhalf uur vliegen.  In de bar zat ook de Zuid-Afrikaan met lange baard van Sangha Lodge met zijn zoon.  Hij had mij voor onze afreis gevraagd om met een heel duur privé vliegtuig van Bangui naar Bayanga te vliegen, wat wij geweigerd hebben, vandaar dat we in Doli Lodge verbleven.