ARMENIE JULI 1999

LAND EN VOLK

Ligging

Ten N.W. van Turkije en ten N. van Iran ligt de Kaukasus , d.w.z. de ex-soviet republieken Georgië, Armenië en Azerbeidjan. Aangezien wij maar beschikten over drie weken verlof en Azerbeidjan op zijn hoofdstad Baku na niet zoveel te bieden zou hebben, werd beslist overwegend Georgië en enkele dagen Armenië te bezoeken. Ik had Russisch geleerd en zou dit nu kunnen gebruiken en in veel gevallen is dit de enige communicatietaal tenzij ik Armeens zou spreken. Deze gebieden zouden zeer gevaarlijk zijn : er waren in het verleden heel wat conflicten en burgeroorlogen. Denk maar aan de afscheiding van Abchazië waar je niet inkomt (mijnenveld aan de grens), het half-autonoom moslimgebied Ajaria met als hoofdplaats Batumi (zeer rustig), het voormalig afscheidingsgebied Zuid-Ossetië waar het thans rustig is. In Noord-Ossetië (Rusland) is het heel wat onrustiger. In Armenië, officieel in oorlog met Azerbeidjan vanwege zijn steun aan het afgescheiden gebied Nagorno-Karabagh, was het rustig. Het krijgt dan ook geen benzine uit het olierijke Azerbeidjan. Benzine is in Armenië zo schaars als goud en kost 1 USD/liter op de zwarte markt. De straten zijn leeg en er is bijna geen openbaar vervoer. In het mooie Svanetië, hoog in de Kaukasusbergen, werd ons het reizen afgeraden. Later vernamen wij van Duitse fietsers dat zij daar werden beschoten door de eigenzinnige bewoners.

Armenië, met hoofdstad Jerevan, is zo groot als België maar heeft slechts 3,5 miljoen inwoners.

Landschap

Eens men na Bavra Armenie heeft bereikt rij je door een troosteloos maanlandschap tot Jerevan met de slechtste weg uit de Kaukasus tot 20 km na de grens. De weg van Jerevan tot Sevan is vrij van putten en gaten en een soort autostrade. Het meer van Sevan is een ontgoocheling : een strand, een kerk op een heuveltop en een paar terrasjes. Van Sevan naar Dilijan gaat het zigzaggend naar beneden door een mooi, groen landschap. Rondom Dilijan heb je een natuurreservaat. Na Vanadzor, richting Alaverdi rij je door een prachtige canyon van de Debet. Bij Alaverdi liggen drie Armeense kerken, waarvan deze van Haghpat door de Unesco is beschermd en met reden.

Klimaat

De beste tijd om de Kaukasus te bezoeken is in de lente en het najaar. De temperaturen zijn dan van 19° tot 25 °C. Er zijn hete zomers tot boven 30° C. maar vanwege de lage luchtvochtigheid is de warmte goed uit te houden. In de zomer is het in de bergen wat aangenamer en frisser. Ervoor en erna is het wat frisser en regent het wat meer (mei). In de winter is het tamelijk koud met hier en daar twee meter sneeuw en gesloten passen.

Flora en fauna

Fauna : In de bossen leven allerlei kleine dieren en wolven in het diepe bos. Beren leven er enkel in Svanetië en slangen slechts in het oosten bij de grens met Azerbeidjan. Er leven veel inheemse vogelsoorten. Ik zag er verscheidene keren op een boerderij een Kaukasische herdershond die veel gelijkt op een sint Bernard. De tamme paarden op de zomerweiden zijn kleiner dan de Europese.

Bevolking

Beide landen zijn dunbevolkt ook mede door de legendarische diaspora in Armenië en recentelijk ook in Georgië (2 miljoen in vijf jaar). Het orthodoxe christendom is de staatsgodsdienst sedert de heilige Nino (vrouw) uit Syrië in de vierde eeuw het land kerstende. Uit dezelfde periode stamt de kerstening in Armenië. Beide landen liggen dan als een christelijk eiland midden in islamitische wereld. Het Georgisch behoort tot de zuid-Kaukasische taalgroep en is nergens mee verwant. Idem voor het Armeens. In deze landen zijn nog amper westerse toeristen geweest. Er bestaat zelfs geen Lonely Planet van.

PRAKTISCHE INFORMATIE

Kaarten

A travel reference map of the republic of GEORGIA : 057, schaal 1/625.000 van

International Travel Maps, 345 West Broadway, Vancouver, B.C. Canada V5Y 1P8,

ISBN 0 921463 05 7, gekocht bij Zanzibar & Atlas, Gent : een goede toeristische kaart met goede aanduiding van alle bezienswaardigheden en een overzichtelijke index daarvan, een stratenplan van Tbilisi en het Georgisch alfabet (interessant om opschriften van de bus te lezen en goed te leren).

Enkel Georgië en het noorden van Armenië, geen km-aanduiding.

KAUKASUS, Georgien, Armenien, Aserbaidschan op 1/1.000.000 van Freytag & Berndt.

Hier wel de drie Kaukasuslanden compleet met indeling per provincie/gebied en een onderscheid in hoofdwegen en kleinere wegen en km-aanduiding. Op de rugzijde een plaatsnamenindex.

Beide kaarten vullen mekaar aan, zodat ik ze allebei kocht. Ter plaatse geen kaarten te koop.

Visa en ambassade

Armenië : Met een Georgisch visum mag men vijf dagen in Armenië verblijven. Let wel dat u een dubbelvisum hebt voor Georgië en dat ze een stempel aanbrengen bij het verlaten van Georgië en als je terug binnen komt uit Armenië. Hierdoor hadden wij wat problemen bij het definitief verlaten van Georgië omdat de enkele dagen verblijf in Armenië niet konden worden afgetrokken van de toegestane vijftien dagen Georgië en omdat we aldus “over tijd” waren en onze visa moesten verlengen in Batumi toen we aan de grens GEO/TR stonden. Na wat discussie werd er door de douane naar de consul in Batumi gebeld en oef, we mochten door naar Turkije. Bij aankomst moet je een arrival/departure card invullen waarvan je een dubbel zorgvuldig moet bijhouden omdat je die bij het uitreizen aan de douane moet overhandigen. Tot onze verbazing verlopen de formaliteiten in Armenië aanzienlijk vlotter dan in Georgië, amper vijf minuten. Het adres van de ambassade is :

Embassy of Armenia

Franz Merjaystraat 157

1050 Brussel – tel. 02/346.56.67 – consulaat : 02/344.97.01 open woensdag 10.00-13.00 uur (navragen).

Toeristeninfo

Er zijn geen toeristische diensten, niet in Brussel en ook niet elders. Een Lonely Planet bestaat niet over deze landen. Enkele bladzijden nuttige informatie vond ik in “ASIA overland” van Mark Elliott.

Caucasus Travel, St Mary’s Court, 39 Market Place,

Henley-on-Thames, RG9 2AA, England – fax 44/1491/410510 – email : caucero at aol.com is een peperdure reisagent maar heeft een mooie brochure met veel informatie. Megrobi (Greet Vanhassel) organiseert reizen naar Georgië/Armenië – Heistraat 289 – 2610 Wilrijk – tel. 03/830.48.62

Koning Aap heeft ook een interessante reis naar Georgië/Armenië.

Ictam, Bergstraat 62-64 te 1000 Brussel (tel. 02/548.98.98) heeft ook een programma naar Armenie.

Het meest uitgebreide reisaanbod voor Georgië/Armenië vindt je in een uitgebreide cataloog van :

ERKA-Reisen, Robert-Stolz-Strasse 21, 76646 Bruchsal, Duitsland – tel. 0049-7257-930390

fax 0049-7257-930392 – e-mail : 101321.1274Atcompuserve.com , in België vertegenwoordigd door Wieland De Hoon, Reinaart de Voslaan 3, 1180 Ukkel (tel. 0477/422.488)

Een goede website voor Armenië is : http://www.arminco.com

Vliegtuigticket

Ik heb geboekt via BBL Travel bij Turkish Airlines voor 13.935,- BEF incl. belastingen. Naar Istanbul en verder naar Trabson. Van Trabson naar de grens van Georgië is het ong. 200 km met een dolmus.

Er zijn dagelijks vluchten met aansluiting naar Trabson. Istanbul Airlines vliegt enkel tot Istanbul en Georgian Airlines vliegt uit Amsterdam of uit Frankfurt naar Tbilisi (duurder).

Reizen in Armenie

Uit Trabson (TR) kun je voor 1,4 mio TL een bus nemen naar Hopa. Van Hopa neem je best een dolmus naar Sarpi, de grens 20 km verderop. Je passeert best de grens TR/GEO te voet en neemt vervolgens een dolmus naar Batumi (15 km) voor 2 USD. In Georgië is er veel en goedkoop openbaar vervoer. Neem echter, indien mogelijk geen bus, want die stopt heel veel en is daardoor traag. Het is veel beter de dolmus (maschroetnie taksi) van 12 passagiers te nemen die rechtstreeks van A naar B rijdt voor een kleine prijs en zeer vlug. In Armenië is er bijna geen openbaar vervoer en best tracht je bij de grens een chauffeur te charteren voor een rondrit. Benzine is er enkel voor het leger en de ambtenaren, niet voor toerisme. De wegen zijn er bijna leeg. Het is bijna onmogelijk benzine te kopen en dan nog aan woekerprijzen op de zwarte markt. Armenië is vanwege zijn strijd om Nagorno-Karabagh tegen zijn olierijke buur Azerbeidjan door deze verstoten van olie.

Accomodatie

In Jerevan overnachtten wij in hotel Nairi voor 10 USD met badkamer en prachtig uitzicht op de stad. Een lijst met overnachtingen is hierbij gevoegd.

GEGEVENS

Overnachtingen

Trabson (TR) : Otel Ani, Guzelhisar Caddesi 10 tel. 0462/326.72.82 : 8 mio TL dubbelkamer met bad op de gang. Dicht bij het centrum en Russische wijk, veel lawaai op straat.

Batumi : geslapen bij familie van Nana, die wij hadden ontmoet aan de grens. Hier hebben wij kennis gemaakt met de tamada (tafelheer) en het eeuwig toasten op alles en nog wat. Gelukkig is de Georgische wijn niet met scheikundige producten aangemaakt en blijft hoofdpijn ‘s anderendaags achterwege. Het adres is : Mortuladze Ramazi, Agmasenebeli 66/34, Batumi – tel. (-88222)-42995.

Jerevan (Armenie) : Hotel Nairi, 250 Amaranotzayin Str. (tel. 374-65.05.67). Wij betaalden 10 USD,,dbl zonder ontbijt maar met badkamer warm/koud water. Dit was een luxe na Georgië-zonder-water. Vanop onze kamer hadden we zicht op de Ararat-berg in Turkije. Kamer is in orde.

Dilijan (Armenie) : Wij waren in deze mooie omgeving beland, doch nergens een deftige hotelletje te vinden. Wij vroegen na en kwamen terecht in een soort zomerkamp: houten chalets en een centrale eetzaal (allemaal eten van 20.00-21.00 uur voor 1000 dram – 2 USD/pp) en vroeg slapen gaan. Eerst vroeg men voor de chalet 20 USD maar na een discussie in mijn beste Russisch kregen wij die voor 1500 dram of 3 USD/pp. Ok voor een nacht; er is niets anders. Adres : Katchatrian Sargis, Kamarina 77A, 377250 Dilijan.

Gori : Hotel Intourist op het centrale plein. Wij betaalden 20 GLA/pp of 10 USD/pp. Het is een groot, typisch Intourist-hotel die blijkbaar beter tijden heeft gekend. Er is een goede bakkerij ernaast waar men een lekker ontbijt kan nemen.

Reisorganisaties

In Armenie is er weinig vervoer wegens brandstofgebrek : best een taxi charteren bij de grens, doch dit valt niet mee wegens te weinig verkeer of woekerprijzen.

Voor onze driedaagse trip in Armenië charterden wij voor 150 USD all in Kalasjan Razmich, ul. Svabodi 34, kv. 65, Achalkalaki – tel. 2.35.93 Razmich is Armeniër en een goed chauffeur. Wel nam hij de tweede dag reeds zijn vriendin mee op de trip zonder ons te raadplegen. Zij sprak de ganse tijd geen woord en zat erbij als een opgetutte Barbiepop. Razmich is een vrolijke praatgrage man die weinig Engels spreekt. De weg tussen de grens Bavra en Gjumri is barslecht en de problemen bij het zoeken naar peperdure (1 USD/liter super) gesmokkelde zeldzame brandstof verantwoordt het tarief.

PRIJZEN

ARMENIE : 1 USD = 480 AMD

Het best neem je contant USD mee. Reischecques worden enkel in Jerevan aangenomen maar niet door iedere bank; reken er maar niet te veel op. Kredietkaarten doen stilaan hun intrede. Het best neem je kleine coupures van USD mee. Je kunt bijna overal in USD betalen i.p.v. in dram. Benzine en openbaar vervoer is schaars en duur. Enkele prijsvoorbeelden:

Een driedaagse tour in Armenië, all-in betaalde wij 150 USD.
Nairy hotel, Jerevan (met bad, zonder ontbijt) : 10 USD
Avondeten, 3 pers. met Armeense wijn : 10 USD
Een cola : 250 dram
Een broodje : 50 dram
Een zichtkaartje : 40 dram
Muziekcasette (mooie Armeense muziek) : 400 dram
Fles Armeense cognac : 3 USD
Chalet in Dilijan : 1.500 dram/pp
Lekker avondeten in Dilijan (bij chalets) : 500 dram

Busje de grens Armenië (Avrum)>Tbilisi : 10 GLA. Bij de grens zagen wij een Belgische camion. Zeer vlotte overgang van Armenië > Georgië. Ook bij het binnenkomen via Bavra.