Abchasia
KORT BEZOEK ABCHASIA EN GEORGIA
Inleiding
Het was al een tijdje mijn wens om Abchasia en Zuid Ossetië te bezoeken. Uit de informatie die ik op internet vond las ik verontrustende berichten. Aan de grens zouden er lange wachtrijen staan en daarbij nog eens lange ondervragingen waarom je naar Abchasië wil reizen enz. Abchasia bevindt zich in een bijzondere situatie : voor Georgia behoort dit gebied bij hun land en voor Rusland is het een onafhankelijke republiek die slechts landen hebben erkend, soms mits compensatie. In de www.bradtguides.com , editie 4 van maart 2011 staat weinig informatie over het gebied en het is hopeloos verouderd of onwaar. Er woedde jarenlang een oorlog tegen de Russen waardoor het op sommige plaatsen nog totaal verwoest en verlaten is. Ik wou tevens een kort bezoek brengen aan Zuid Ossetië maar kreeg geen antwoord uit Tskinvali.
Tijdstip
Wij waren er slechts drie dagen, van 17 tot en met 20 mei 2017. Alhoewel wij een toelating hadden van 17 tot 26 mei 2017.
Reisweg
Van Tbilisi namen wij een busje naar Zugdidi waar we een nacht logeerden. Dan reden we met een busje naar de grens en verder naar Sukhumi van waar we een daguitstap maakten naar het Ritsa Meer en Novi Afon. Daarna terug naar Zugdidi en busje naar Mestia. Vervolgens busje uit Mestia naar Tbilisi.
Inreisformaliteiten
De grootste uitdaging is het bekomen van de nodige documenten. Er circuleren allerhande onjuiste berichten op het internet. Gezien er weinig correcte informatie is en helemaal geen reisgidsen moest ik in mijn voorbereiding alles driemaal natrekken. Ik wou zowel ABH (Abchasia) als RSO ( Zuid Ossetia) bezoeken en vermits ik van het Russisch consulaat in Antwerpen maar twee ingangen kreeg en geen meervoudig visa bedacht ik te vliegen op Tbilisi. Op het Russisch consulaat kan men geen visum meer verkrijgen maar wel op het Russian Visa Centre, Jan Van Rijswijcklaan 158, Derde verdiep, 2018 Antwerpen. Tel. 03/228 080 760 of 03/257 76 65. De email van de helpdesk is info.rusantwerp@vfshelpline.com Aanvragen in te dienen ma-vr 09.00 – 15.00 uur. Een visa kost 35 €. Hun website : www.vhs-belgium.com Doordat ik geen permit voor RSO kon voorleggen en geen hotelboeking in Vladikavkaz kreeg ik geen visum voor Rusland.
Zuid Ossetië
Op 02/05/2017 zond ik een email naar de consul van RSO (Republic South Ossetia) in Tskinvali samen met een scan van onze reispas. Maar ik kreeg geen antwoord terug met de bevestiging dat we er binnen mochten of dat onze permit gereed lag in Tskinvali. Ik plande om van uit Tbilisi met een busje naar de grens bij Kazbegi te trekken en een nachtje in Vladikavkaz te verblijven zowel op de heen- als de terugweg. Van daaruit zou ik de 164 km tot Tskinvali, de hoofdstad, met bus of trein nemen via de Roki-tunnel, de enige grensovergang. De rit kost 35 € en duurt 4 uren met een lang oponthoud aan de grens met RSO. Een taxi enkele rit kost 55 €, zie site www.rome2rio.com of http://wikitravel.org/en/South_Ossetia#Get-in Trein nr. 690 van Sochi naar Vladikavkaz gaat dagelijks en kost 1.500 RUB en doet er 17 uren over, 758 km. Er gaat ook een bus. Een vlucht van Sochi naar Vladikavkaz kost 376 euro, te boeken bij www.rumbo.com met een dure overnachting in Moskou en vliegt met Yakutia Airlines. Met Brussels Airlines kan men naar Sochi vliegen via Moskou. Aeroflot is echter duurder. Voor RSO heeft men geen visum nodig, wel een permit, aan te vragen online bij het Ministry of Foreign Affairs in RSO : consul.mfa-rso@yandex.com Maar ik kreeg geen antwoord.
Er is een reisagent die gespecialiseerd is in reizen over de hele Caucasus met een mooie site http://caucasus-explorer.com info@caucasus-explorer.com Kijk eens op reizen naar RSO.
Abchasia
Voor Abchasia – ABH – is de procedure en bekomen van de nodige documenten eenvoudiger. Eveneens op 02/05/2017 vroeg ik hier mijn visum aan. Op de site van het MID, Ministerie van Vreemdelingenzaken, www.mfaapsny.org kun je het aanvraagformulier voor het visa downloaden, vul in en save het en zend daarna dit formulier met een scan van je reispas naar visa@mfaapsny.org Na een week kreeg ik in het Russisch mijn doorgangsbewijs voor grenspost Inguri en toelating tot verblijf in ABH van 15 mei tot 14 juni 2017. Het aanvraagformulier is drietalig, Abchasisch, Russisch en Engels. Print uw toelating DRIE MAAL uit want je moet het tweemaal afgeven en dan heb je nog eentje in reserve. Eenmaal je in ABH bent moet je in Sukhumi naar het consulaat binnen de drie dagen waar je ook je visum aanvroeg. Hun adres is Sakharova Street 33, 384900 Sukhumi. Mobiel. 7 940 996 39 48, vast toestel 7 840 226 39 48 Ik ging de eerste dag meteen naar het consulaat en de registratie duurde ongeveer tien minuten : registreren op hun computer en inscannen van mijn reispas en ik kon in het consulaat betalen met mijn gewone Maestro bankkaart: 350 RUB. Er werden geen vragen gesteld maar ik legde wel mijn hotelboeking van booking.com voor. Ik had verblijf aangevraagd van 15 mei tot 14 juni en kreeg dat ook op mijn permit maar omdat ik aangaf slechts enkele dagen in ABH te blijven kreeg ik een visum van 17 tot 26 mei. Als je de procedure volgt is het verbazend eenvoudig. Wij kregen ons visum op een blaadje en het werd niet in onze reispas gekleefd zodat we bij terugkeer in GEO geen problemen zouden hebben. Bij het verlaten van ABH moest ik dit visum afgeven. Ik wou het graag behouden als souvenir maar dat werd mij geweigerd. Na het inscannen van onze reispas en kort nazicht op hun computer van onze gegevens mochten we vlot weggaan over de brug, geen vragen. Al die verhalen op internet kloppen totaal niet. Een mooie reiswebsite over ABH is www.abchasienreisen.com en er is ook info op www.caucasus-explorer.com In Sukhumi zitten nog meer reisagenten die vooral dagtochten organiseren naar het mooie Ritsa Meer.
REISVERSLAG
Maandag 15 mei 2017
We vlogen vlot met een morgenvlucht met Air Ukraine naar Kiev waar we ons ontbijt namen. In de winkels staat alles geprijsd in euro en wij kunnen vlot alles in euro betalen. Na een paar uurtjes wachten mochten we dan doorvliegen naar Tbiisi. Op de luchthaven van Tbilisi ontmoetten wij Sandra Roelofs, de echtgenote van de voormalig president Shakashvili. Zij vraagt ons in welk hotel wij zitten en zal ons later haar boek laten bezorgen. We halen elk 500 GEL uit de automaat op de luchthaven. Aan de luchthaven betalen we 30 GEL (lari) voor een taxi die ons naar ons hotel brengt. Later zou blijken dat het ook voor 20 kan.
Overnachting
Omdat wij ’s nachts landen in Tbilisi boek ik een verblijf in Tbilisi via hostelworld.com Ik kies voor Marco Polo Hostel op Rustaveli Avenue 38-2, centraal gelegen. De receptie is de ganse dag open en ze zijn vriendelijk. We krijgen een klein kamertje maar het kan ons niet deren; we slapen uitstekend. Het kamertje kijkt uit op een gezellige binnenkoer met gebouwen met erkers in Georgische stijl. Ik had deze kamer geboekt voor 20 $ en rekende af in GEL.
Dinsdag 16 mei 2017
Na ons ontbijt met een Portugees koppel lopen wij in tien minuten naar het vlakbij gelegen metrostation en namen de metro naar Dedube, 1,5 GEL en toen we daar uitstapten stond reeds een busje voor Zugdidi voor onze neus, 12 GEL, vijf uren rijden. Ergens halverwege kregen we bij een winkeltje/restaurant tien minuten rust. We rijden nu door een groene vlakte naar de kust. Aangekomen in Zugdidi zoeken we in de plensregen ons hotelletje maar ze hebben geen restaurant zoals vermeld in Bradt. Er zijn niet veel restaurantjes in Zugdidi maar na lang zoeken vinden we er toch eentje. De kelnerin luisterde niet wat we bestelden en slaagde er in verkeerde menu’s te serveren, wat mijn medereizigster goedkeurde. Naast ons zaten enkele zakenmensen met ontelbare bordjes op hun tafel en met evenveel flessen wodka.
Overnachten
Samegreba Hotel, Kostava Street 54, Zugdidi. Tel. (415) 25 07 45, email XXIsaukune@gmail.com We betaalden 60 GEL voor een kamer met goede bedden met badkamer maar zonder ontbijt. We gaven het politiek getinte boek van Sandra in bewaring vooraleer de grens met ABH over te steken.
Woensdag 17 mei 2017
De douche is goed. Iets verderop in de straat konden we ontbijten, 9,20 GEL voor twee en lekker. Daarna liepen we driehonderd meter over de brug en links vonden we een marchrutka die ons voor 1 GEL naar de grens bracht. De rit van 11 km duurde zowat twintig minuten. De Georgische politie/immigratie heeft ons reispas gekopieerd en ik moest mijn ABH uitnodiging tonen, geen bagagecontrole en alles verliep vrij vlot, geen vragen. Enkele EU-waarnemers spraken ons aan en vroegen of we de nodige documenten hadden voor ABH. Ze hadden blijkbaar niet veel te doen want weinig Europeanen komen hier over de grens. Voor 1 GEL werden we met een huifkar op paardenritme over de brug vervoerd. Ik schat die afstand op een halve kilometer. Het regende maar gelukkig zaten we droog. Terwijl het paard langzaam over het asfalt van de brug liep tuurden wij door een gat in het doek naar de ABH kant. Er zitten geen gaten in de weg en we vielen niet van de kar zoals ik ergens las. Aan de ABH kant werd onze pas gekopieerd en ik moest een exemplaar van onze uitnodiging met onze beide namen er op afgeven. De man van dienst liep naar zijn overste en die vroeg naar onze hotelreservatie en wat we gaan doen in ABH (toerist) en hoelang we blijven. Na een kort gesprek met de man in het Russisch mochten we verder; zou ook gemogen hebben als je geen Russisch zou spreken. Daarna stapten we in een taxi naar Gal, kost 300 RUB. In Gal stopte de chauffeur bij een bank/wisselkantoor en ik kon vlot euro’s omwisselen in roebels; moest mijn reispas niet tonen. Ik kreeg 61,5 RUB voor één euro. In Gal namen we een busje naar Sukhumi voor samen 300 RUB en de rit duurde ongeveer anderhalf uur. Opmerkelijk is de geasfalteerde weg in goede staat, geen putten. Wel een groene lege omgeving, geen dorpen en veel kapotte, vervallen en leegstaande gebouwen. Af en toe een eenzaam arm boerderijtje. Bij het naderen van Sukhumi ontwaren we meer bewoning, soms moderne huizen. We rijden regelmatig over een brug, veel riviertjes stromen van uit de bergen hier in zee. In Sukhumi zien we regelmatig nog bouwvallige huizen en appartementsgebouwen, verlaten of kapot geschoten en soms heropgebouwd en mooi. We worden in het centrum afgezet, vier straten van onze bestemming af. Het regent en een vriendelijke jongeman met mooie wagen geeft ons een lift. Na het inchecken lopen we naar het consulaat van ABH maar de mevrouw van ons logement stuurt ons naar een verkeerd adres op Lakova en toen we daar aankwamen liep een EU-ambtenaar op ons af en voeg wat we zochten: hij bracht ons met zijn dienstwagen naar Sacharova 33 wat wel correct was. Onze reispas werd gekopieerd en ik gaf een uitnodiging af (had gelukkig 3 exemplaren bij). Na betalen van elk 350 RUB met mijn bankkaart ter plaatse kregen we na tien minuten elk ons visum op een los blaadje: we moesten het goed bijhouden want we moesten het bij verlaten van ABH afgeven aan de beambte. Daarna zijn we aan de Zwarte Zee gaan lopen. Hier geen zwermen Russische toeristen maar weinig volk en hier en daar nog een vervallen leegstaand gebouw maar ook al enkele heropgebouwde trendy zaken. Er zijn al enkele reisagenten die daguitstappen regelen in ABH zoals www.elegant-tur.ru We genieten van een koffie en gebak in Café Baristo, gaan vervolgens wandelen en de verpauperde stad bekijken. Enkele pleziervaartuigjes liggen op de pier en niet in het water anders worden ze zeker wel gestolen denk ik. Op de toegangsweg van de pier ligt een immens gat. Bij de zuilengalerij, het visitekaartje van Sukhumi, proberen kunstenaars hun schilderijen te verkopen. Onder cipressen zitten enkele fervente schakers te spelen. De omgeving van het park en het theater is al mooi opgeknapt in zijn oude glorie. Je waant je hier in een Italiaans kustplaatsje. Bij de Leona Plaats en het Hotel Ritsa is het al aardig opgeknapt: www.ritsa-hotel.com : 60 € voor een dubbelkamer met ontbijt, ziet er goed uit en goedkoop. We nemen ons avondmaal in restaurant Nartaa aan de zeepromenade waar we voor duizend roebel voortreffelijk eten met twee: lekker en mooi zicht op de Zwarte Zee.
Overnachten
Via booking.com reserveer ik een kamer in Sukhumi voor drie nachten : Guesthouse Voronova 86 op de eerste verdieping, tel. 7 940 727 33 33 Ter plaatse moet ik 4.600 RUB betalen maar om onze roebels wat te sparen betalen we 75 euro voor een kamer zonder ontbijt. Moeder was vriendelijk en behulpzaam maar de zoon was een echte zeurpiet en vroeg ons al geld vooraleer we de kamer hadden gezien. Die arrogante zoon wou NU zijn geld en ik vroeg of hij NU een kwitantie wou schrijven. Dat wou hij pas morgen doen zei hij, ok dan betaal ik ook morgen. ’s Avonds laat kwam moeder nog eens op de deur kloppen of wij wilden betalen. Daarom af te raden. Er naast zijn ze een heel mooie guesthouse aan het installeren met een hoger gelegen bar/veranda/eetplaats. Het zou deze zomer al open gaan.
Donderdag 18 mei 2017
We hadden gisteren bij de mevrouw van ons guesthouse een daguitstap geboekt. Vlug ons ontbijt genomen bij een klein winkeltje in de straat. Terwijl we op het busje wachtten kregen we een koffie aangeboden door de kapster die beneden ons woonde. Nog voor tien uur was ons busje er al, opgehaald bij ons guesthouse. We betaalden ieder 950 RUB. We reden ongeveer een uur langs de kustweg en in Novi Afon was er een splitsing: rechts naar Sochi en links naar het Ritsa Meer op de A 309. De weg werd heel groen met veel bars, restaurants, terrasjes en honingverkopers. Wij stopten eerst bij een wijnkelder en mochten overal van proeven. Ik kocht een flesje overheerlijke Kindzmarauli. We kwamen nu aan de ingang van het nationaal park en Lena, onze gids, kocht voor ieder deelnemer een ingangsticket, 350 RUB inbegrepen in de uitstap. Onze volgende stop was in de cañon waar een paar kraampjes tussen de hoge bergwanden stonden met verkopers allerhande, paarden, uilen en een heuse Abchasische reisbus van www.bgoperator.ru Na een paar foto’s van de gezwollen snelstromende Bzirl reden we naar het meer en door tot aan de waterval voor enkele obligate foto’s. Vervolgens stopten we aan een “strandje” waar een bergriviertje in het meer stroomt en zelfs bomen onder water zet; mooi zicht op het meer. Dan reed het busje terug naar de plaats aan het meer waar veel winkels, restaurants en souvernirwinkels zijn gevestigd. We dronken een blond artisanaal ABH biertje van 11 graden www.sukhum-beer.com Hier hadden we wat meer tijd en we liepen langs een mooi restaurant met Abchasische keuken waar ze vooral spiesjes vlees aan het klaarmaken waren, zag er lekker uit. In de verte pronkten prachtig enkele besneeuwde bergen van meer dan vijfduizend meter hoog. Dan stopte de bus bij een uitkijkplaats, heel mooi zicht op de groene vallei. Verderop weer een stop bij een waterval, “Men’s Tears” en daarna nog eens bij Lake Goluboye. Daarna stopten we bij een wegrestaurant waar we deze morgen al onze lunch hadden besteld. Vliegensvlug kregen we foutloos ons besteld menu warm geserveerd. De rekening lag gereed op de toonbank nogmaals foutloos. Iets verderop stopten we bij een honingbedrijf waar langdradig alles over honing en de bijen werd uitgelegd. Niemand had iets gekocht. Daarna stopten we nog eens bij een bron met veel lintjes erbij. Het was een mooie uitstap, spijtig dat het bij pozen regende. Terug in Sukhumi kregen we een lekke band die heel vlug werd hersteld. We werden netjes bij ons verblijf terug gebracht.
Vrijdag 19 mei 2017
We ontbeten in een restaurant schuin tegenover ons verblijf. Vervolgens wandelden we naar het spoorwegstation waar ook de busjes vertrekken. Het is een kilometer verder. We namen het busje naar Novi Afon, 20 km verderop langs de kustweg, half uurtje rijden, kost 150 RUB. Een stel Russische toeristen gingen er ook heen en we volgden hen. We werden beneden aan de ingang afgezet maar moesten nog een kwartier hogerop lopen. We moesten niet betalen om het klooster te bezoeken. Het is heel groot, majestueus en imposant en nog mooi ook. Ongeveer de helft is hersteld en prachtig beschilderd. Het klooster ligt mooi op een heuvel en de gouden koepels zijn van ver te zien. De omgeving is groen alom en in de verte liggen hoge besneeuwde bergen. We wandelen nog wat rond in het omringende park en ontmoeten een stel jonge Russen uit Moskou met rugzak. Ik raak er mee aan de praat in mijn beste Russisch en zij in het Engels. Ze nodigen mij uit in Moskou. Aan de zijkant van het klooster staat een buitenverblijf (datcha) van Stalin. Hij had vijf buitenverblijven in ABH. Hij is vijf maal in Novi Afon geweest. Het buitenverblijf ligt majestueus op een heuvel met zicht tussen de cipressen door op de Zwarte Zee van op zijn balkon. We betalen 150 RUB/pp voor de ingang. Een gids leidt ons rond; het is niet echt heel groot . We worden rond geleid in verscheidene kamers: slaapkamers, majestueuze eetkamer, biljartkamer en ik mocht aan zijn bureel zitten en de telefoon opnemen. In de badkamer zien we het bad van Stalin, de wc van Gorbatsjov en de haardroger van Jaltsin. Mooi zicht van op het balkon op de Italiaanse cipressen, het bos, de bergen en de zee. Stalin had astma en alles is ingericht om het hem aangenaam te maken. Hij ging nooit naar het strand, bang voor een aanslag: op een heuvel zat een heuse eenheid in een geschutstoren om hem te bewaken met zware wapens. Er was een gebouw nabij van de geheime politie. Daarna zijn we naar de botanische tuinen gelopen en genoten van al dat moois rondom. In het centrum staat een oorlogsgedenkteken van de oorlog in 1992-1993. Die gedenktekens zijn dikwijls aanwezig in ABH.
GEORGIE
Met een busje reden we terug naar Sukhumi en wandelden van het station naar “huis”. In Sukhumi vertrekken dagelijks treinen naar vb. Moskou, St Petersburg en vele uithoeken van Rusland. Het avondmaal namen we schuin tegenover ons verblijf. Bietensoep mocht niet ontbreken aan ons avontuur in ABH. Overdag bleef het droog maar op de terugtocht regende het nogal.
Zaterdag 20 mei 2017
Als ontbijt aten we koekjes die we gisterenavond hadden gekocht in een winkeltje. Te voet liepen we naar het station van Sukhumi door de regen. Om acht uur hadden we al een busje naar Gal voor 200 RUB/pp, ongeveer twee uren rijden. Daarna een busje naar Ingur, de grens voor 100 RUB/pp. We waren er al om 11.30 uur. De ABH grenscontrole verliep bijzonder vlot : hij kopieerde onze reispas, keek op zijn computerscherm en hield ons visum in. We mochten het niet meenemen als souvenir maar ik had er al een foto van. Geen paardenkar deze keer, dus liepen we over de brug langs het monument met het geplooid geweer op GEO gebied, een teken van vrede. Aan de kant van GEO hebben we ons niet gemeld bij de politie, tenslotte zijn we Georgië niet uit geweest volgens hen. Ik betaalde 1 GEL voor het busje naar het centrum van Zugdidi, 12 km. Een half uur nadat we aan de grens met ABH aankwamen waren we al in Zugdidi. We hebben in Hotel Samegreba onze spullen opgehaald en lekker gegeten in het restaurant er naast: ze verkopen allerhande lekkere dingen uit schepbakken en het wordt gewogen Er is ook lekkere koffie en broodjes, soep en veel meer, kortom een aanrader voor weinig geld. Rechts over de brug liepen we naar de standplaats van de busjes naar Mestia waar we lang moesten wachten tot die vol was. Deze rit van vier en een half uur kost slechts 10 GEL. Na twee uren rijden stopten we bij een wegrestaurant/winkel voor een pauze. De betonweg was tamelijk goed en liep door een groen berglandschap met slechts weinig dorpjes. Tegen 19.30 uur kwamen we aan in Mestia.
Overnachting
Ik was drie jaar geleden ook al in Mestia in Nino Ratiani’s Guesthouse, 1 Jondo Khaptani Street. El. 995 599 18 35 55 ninoratiani@gmail.com Het is vijf minuten van het centrum en iedereen kent haar. Als wij er aankomen zit aan groep kinderen muziek te maken op het terras. Morgen is er een folklorefestival en ze zijn aan het oefenen. Wij krijgen een klein gezellig kamertje, het laatste dat beschikbaar is. Nino geeft ons een elektrisch vuurtje want het is wat koud. We hebben geen eigen badkamer maar die op de gang is heel netjes. Overnachten kost 25 GEL/pp. Uitgebreid ontbijt en avondmaal kosten elk 10 GEL. De maaltijden zijn voortreffelijk en ruim voldoende, teveel zelfs. Dit adres is een absolute aanrader in Mestia.
Zondag 21 mei 2017
Het ontbijt bij Nino is uitstekend en kost slechts 10 GEL. Het regent hard en van Nino krijgen we een regenscherm mee. We stappen het toeristenbureau binnen waar ze mooie folders en kaarten hebben van alle streken van Georgië. Van uit het dorpsplein vertrekken enkele bewegwijzerde wandelpaden. We bezoeken de Sint George kerk op een heuvel gelegen waar een kerkdienst plaats vindt. Beide musea zijn gesloten. We vernemen dat er op de middag een kinderkoor zou optreden op het dorpsplein. Wij lezen wat in de eetzaal/zitplaats van Nino. Er is geen middagmaal beschikbaar en we gaan naar het nabijgelegen centrum iets eten. In Georgië zijn de maaltijden altijd lekker. Het optreden wordt uitgesteld en we verkennen het hoger gelegen Mestia. Overal om ons heen staan er tientallen eeuwenoude hoge verdedigingstorens, typisch in Svanetië. Bij een toren hoort een boerderij. De smalle stenen straatjes lopen kronkelend omhoog, doorkijkjes op ervan, ruime houten balkons op het eerste verdiep van de huizen, erven met stenen muren omgeven, veel koeienstront in de straatjes. In dit decor worden overal gasthuizen ingericht alsof ze een invasie van toeristen verwachten. Veel gasthuizen hebben geen gasten, misschien later op het jaar meer. Van op dit hoger gelegen deel is het zicht op het lager gelegen dorpscenter prachtig vooral met de besneeuwde bergen in de achtergrond. Tegen vijf uur stopt het met regenen en begint het folklorefestival, gratis. De dorpsbewoners en enkele toeristen staan urenlang vol bewondering de groepen zangers, dansers en musici te bekijken en hen aan te moedigen. Groepjes jongens in aloude militaire Svanetie- kostuums en dolk aan hun broeksriem poseren heel graag. Meisjes poseren in de oude traditionele boerenkostuums. Er komen veel groepen op het podium in allerlei kleurige Svanetische klederdracht. Van de liederen begrijp ik niets maar de sfeervolle goed uitgevoerde dansen bekoren wij volledig. Na twee uren spetterend spektakel is het gedaan. De hemel is intussen opgeklaard en de hoge besneeuwde bergen onthullen hun toppen, adembenemend mooi. Terug in ons gasthuis genieten we van een uitstekend en overvloedig avondmaal bij Nino. Een groep jongeren die deze namiddag hadden opgetreden zitten ook in ons gasthuis en vergasten ons nog lang op mooie liederen uit Georgië en Svanetië. Een dagje om nooit te vergeten.
Maandag 22 mei 2017
Nog maar eens een uitgebreid en lekker ontbijt bij Nino Ratziani’s Guesthouse. Rekening vlug vereffend en om acht uur kwam ons gereserveerd busje voor een rit naar Tbilisi ons al ophalen. Het was een zonnige en heldere dag vandaag. De besneeuwde bergen in de verte liggen er sprookjesachtig bij met op de voorgrond veel groen en soms een dorpje. Ik ben zo enthousiast en neem te veel foto’s. Bij een wegrestaurantje, annex winkel stoppen we voor een korte pauze. Langs de weg loopt zowaar een familie harige varkens: vader, moeder en drie kleintjes die ijverig hun kostje samenscharrelen. Doordat het almaar door bergaf gaat uit Mestia komen we al vlug aan in Zugdidi. We rijden nu door een vlakte naar Tbilisi. De hoofdweg is in heel goede staat, soms asfalt, soms beton en uiteindelijk een stuk heuse autostrade waar ze nog aan het uitbreiden zijn. Na acht uren vlot rijden komen we aan in Tbilisi en worden we afgezet aan het Samgori metrostation. Onze buschauffeur zei ons dat we voor 4 GEL een taxi konden nemen naar ons hotelletje op Rustaveli maar de gretige taxichauffeurs vroegen mij op zijn mist tien en eentje zelfs twintig. Toen deed onze chauffeur een voorbijrijdende taxi stoppen en verzekerde mij dat die het voor vier zou doen. Aangekomen bij Marco Polo Guesthouse vertelden ze ons dat ze vol zaten. Gelukkig was er op dezelfde binnenplaats een ander hostel, Bon Voyage en die hadden wel nog plaats. Nadien hebben we onze benen gestrekt en Rustaveli afgelopen en St George’s kerk bezocht en voorbij de grote synagoge gelopen. Rustaveli is waarschijnlijk de voornaamste laan in het centrum van Tbilisi. Tenslotte een lekkere maaltijdsoep en een karaf Georgische wijn gedronken op een terrasje op nummer 50.
Overnachting
Gezien het Marco Polo Guesthouse volzet was trokken we in bij Bon Voyage op dezelfde binnenkoer, Rustaveli 38. Tel. 995 5583 19292, email bonvoyagetbs@gmail.com Het kraaknet gezellig kamertje nr 1 met twee bedjes en een badkamer kost 70 GEL, zonder ontbijt. Voor onze kamer bevindt zich een terras met tafel en stoelen en met zicht op de binnenkoer. Het hotelletje is pas dit weekend geopend en we zijn de eerste gasten op kamer 1. Alles is netjes geverfd en de lakens en badkamer zijn onberispelijk. In veel sterrenhotels is het niet beter. Op de receptie zijn ze vriendelijk en hebben een doorlopende dienst. Ik kan dit adres met nadruk aanbevelen. Wij blijven twee nachten.
Dinsdag 23 mei 2017
Bij Marco Polo serveren ze geen ontbijt maar we moeten er naast in een aangename barkelder. Het Vrijheidsplein met zijn vergulde obelisk ligt vlakbij. We volgen links Leselidze straat in Oud Tbilisi. Hier lopen wel wat meer toeristen en stikt het van winkeltjes, café’s restaurants, terrasjes, souvenirswinkels, en reisagenten die daguitstappen naar alle uithoeken van Georgië aanbieden aan spotprijzen. Het snuift nog de oude sfeer uit van weleer: typische Georgische huizen met erkers en balkons en alles ademt nog een gemoedelijkheid uit. Maar hoelang nog ? Ik wil graag nog eens de kathedraal van Mtsketa bezoeken iets ten noorden van Tbilisi. Een taxichauffeur vraagt 20 GEL om ons er te brengen maar een rit met de metro naar Dedube station kost 1 GEL en van daar een busje naar Mtsketa kost ook 1 GEL. De kathedraal Sveti Tskhoveli is duizend jaar geleden gebouwd en het oude kerkje uit de zesde eeuw en preekstoel zit er in gebouwd. Voor de tweede keer vergaap ik mij aan de buitengewone middeleeuwse kerkkunst: overal originele fresco’s, vergulde iconen, mooie oude kandelaars en prachtig meubilair. Mijn woorden schieten te kort; het is een must see. De kathedraal is omringd met een oude dikke muur. In een portaal staat een kunstenaar met wijn te schilderen, ongelofelijk. Op het terras boven Hotel Tamarindi nog genoten van een koffie en we zitten op de eerste rij met zicht op de kathedraal en heel Mtsketa. Het is ook een hotel : www.hotel.tamarindi.com Op het plein voor de kathedraal biedt een chauffeur ons een ritje aan naar de hoog boven Mtsketi gelegen Jvari kerk, heen en terug en een half uur wachten kost 15 GEL. Het oude kerkje is niet zo groot maar het uitzicht hierboven is gewoon prachtig. In een toeristenstraatje laten we ons verleiden om iets te eten. Drie jaar geleden was het hier bijlange nog zo druk niet. Met een busje zijn we terug naar het Vrijheidsplein gereden en ontmoeten we twee jonge Witrussen die ons op de juiste plaats doen uitstappen. We verkennen Leselidze en Chardin straat met zijn vele winkeltjes, restaurants en veel meer en belanden weldra in de verkeersvrije binnenstraatjes. We bezoeken de Sioni kathedraal en lopen verder door de stemmige Chardin straat naar het Maidan plein. We lopen de statige karavanserai binnen waar enkele kunstenaars tentoonstellen. We lopen voorbij de moderne Peace Bridge, stoppen bij de Metekhi kerk, bewonderen het Narikala fort maar bij tijdsgebrek kunnen we de kabellift naar boven niet nemen. We bezoeken vervolgens de Turkse baden en lopen voorbij de kleurrijke moskee langs een rivier. Restaurant Gorgasali biedt ons een menu aan begeleid door Georgische life muziek. Het is hier echt prachtig, vooral de steile straatjes met typische oude huizen en doorkijk op het Narikala fort. Van al die mooie indrukken hebben we honger gekregen en we lopen vlug door Chardin street en Bamba Row naar Irakli street, zeg maar de Beenhouwersstraat in Brussel. We verkiezen café Kala en hier hebben we heel lekker gegeten. Het lekker voorgerecht was bijna een maaltijd op zich en het hoofdgerecht mocht er ook zijn. Neem daarbij nog een Georgisch slaatje en wijn en we waren voldaan. Het heeft ons 75 GEL gekost, 28 euro voor twee wat naar Georgische normen heel veel geld is maar voor ons slechts veertien euro per persoon.
Woensdag 24 mei 2017
We zijn om 3.30 uur in de morgen opgestaan en de taxi die ze gisteren bij de receptie besteld hadden is er al om vier uur en we betalen netjes de afgesproken 20 GEL naar de luchthaven. Onze vlucht vertrekt om 06.15 met Air Ukraine en drie uren later landen we voor een tussenstop van twee uren in Kiev. Omdat er geen eten in onze vlucht is inbegrepen ontbijten we op de luchthaven van Kiev aan een gematigde prijs. Daarna vliegen we nog eens drie uren naar Brussel.
Enkele beschouwingen
Georgië is een bijzonder mooi land, zowel wat natuur als cultuur betreft. De keuken is heel lekker en gevarieerd. Men maakte er reeds wijn vijfduizend jaar geleden waardoor het mogelijks het oudste wijnland ter wereld is. Het openbaar vervoer is spotgoedkoop. Een maaltijd is eveneens heel goedkoop en dan nog eens lekker ook. Ik was er reeds in 1999 en toen was er bijna niets, geen reisgidsen, hotels of restaurants en ik moest toen geregeld bij particulieren overnachten. Georgiërs zijn een heel vriendelijk en een uiterst gastvrij volk. Ik was er nogmaals in 2015 en kon toen wel Svanetië bezoeken, een openbaring in de bergen. Nu, in 2017 kon ik vaststellen dat het toerisme goed in de lift zit. Ik ga er zeker nog eens terug want het is mijn uitverkoren bestemming.
Het afgescheurde Abchasië is een typisch vervallen Russisch gebied getekend en verwoest door de oorlog in 1992-1993. Maar hier en daar wordt er heropgebouwd aan dat eens zo mooi zuiders vakantieoord van de Russen. Het gebied is bereisbaar mits een visum.