Sao Tomé e Principe
SAO TOME E PRINCIPE, LEVE-LEVE
VOORBEREIDING
Planning
In het najaar van 2017 hebben we een rondreis gemaakt in beide Congo’s en Sao Tome zat in het reisplan. Maar bij gebrek aan tijd moest het later gebeuren. Dit jaar maken we een plan om Angola, Gabon en Sao Tomé e Principe te bezoeken van half november tot half december 2018. Sao Tome e Principe is toeristisch onbekend.
Visum
Er is geen visum nodig om het land te bezoeken. Uniek in Afrika omdat je voor bijna alle landen een visum nodig hebt, behalve ook nog voor Senegal en Gambia. Deze landen willen het toerisme een boost geven want ze hebben geen olie of ertsen, dus moet het van het toerisme komen.
Ambassade van Sao Tome e Principe, Tervurenlaan 175, 1150 Brussel, tel. 02/734 89 66 email: ambassade@saotomeeprincipe.be
Geldzaken
De euro is er meer gegeerd dan de dollar, dus cash EURO meenemen. We konden in de stad bij een bank wel dollar wisselen maar ze aanvaarden geen biljetten van tien dollar. Onze Belgische banken rekenen 5 € aan als je met een Visa- of Maestrokaart geld uit de ATM haalt + nog eens kosten voor de lokale bank wat makkelijk totaal tien euro kan kosten per afhaling. In hotels worden de tarieven in euro geafficheerd en is het steeds mogelijk in euro te betalen maar het kan ook met dobra, STD.
Vluchten
Wij hadden een vluchtplan van Brussel – Lissabon – Luanda met TAP en van Luanda naar Sao Tomé met TAAG. En vervolgens Sao Tomé – Lissabon – Brussel met TAP. Sao Tomé is een kleine luchthaven met één gate en één winkeltje en heeft slechts verbindingen met Lissabon, Luanda en Gabon www.flyafrijet.online contact@afrijet.com voor een vlucht naar Gabon
https://www.saotomeislands.com/flight.html is een lijstje van vluchtverbindingen met Sao Tomé maar is misschien niet bijgewerkt. Er landen amper twee vliegtuigen per dag. Toen wij wilden terug vliegen naar Brussel hadden we een uur vertraging omdat een vorig toestel een noodlanding had moeten maken.
www.ana.pt is de informatieve site van de luchthaven van Lissabon.
Zowel www.taag.com als www.stpairways.st vliegen van Lissabon naar Sao Tome.
We betaalden 271 € voor het traject Brussel – Lissabon en 383 € voor Lissabon – Sao Tomé h/t voor twee personen met TAP. Geboekt bij www.abreu.pt Zeer tevreden over het vlot verloop online, na betaling kregen wij bijna direct al onze documenten, e-tickets enz.
Reisweg
In de hoofdstad Sao Tomé die eigenlijk maar een groot dorp is, is niet zo veel te zien, enkele koloniale gebouwen en een kerk. Op Sao Tomé moet je vooral op het platteland zijn, op de oude koloniale cacaoplantages waar het zo bekend om is. We gaan eerst richting noord tot aan Roça Monte Forte en daarna reizen we naar het zuiden met bezoek aan het eiland Rolas dat pal op de evenaar ligt. Het eiland Principe hebben we niet bezocht maar schijnt nog mooier te zijn dan Sao Tomé eiland. We bezoeken het kantoor van www.stpairways.st en vernemen dat een vlucht h/t van 35 minuten naar Principe 238 € kost, het is hun enige bestemming en erg duur.
Informatie
www.petitfute.com : Veel algemene informatie, teveel over restaurants en niet zo veel praktische info
www.bradtguides.com : Iets uitgebreider dan Petit Futé. We namen beide gidsen mee. In Sao Tome ontmoetten we Kathleen Becker, tour leader, vertaalster en schrijfster voor de gids van Bradt. We mogen haar ten allen tijde opbellen 980 31 37 email: kathleenlx@gmail.com
www.booking.com : Via deze site ons hotel in Sao Tomé geboekt.
www.saotomeprincipe.org : de toeristische dienst van STP
www.guiastp.st : gids over STP
www.saoferias.st : interessante site met veel logiesmogelijkheden
www.yourcar.saoferias.st : huurwagen
www.birdlife.org/africa : jeanbaptiste.deffontaines@birdlife.com : vogels kijken in Obo N.P.
www.birdingafrica.com en www.birdquest-tours.com : vogelreizen naar STP
www.hotelagostoneto.com : in het centrum, nette kamers voor 85 €
www.asrocasdesaotome.com : slapen in roças, koloniale plantagegebouwen
www.destinationgreen.be : Vlaams reisagentschap die groepsreis organiseert naar STP
www.smf.st : Immigratiedienst in STP. Wij hadden geen visum nodig, gratis stempel in voor 15 dagen
In Roça Monte Forte kocht ik een gidsje van de vereniging SANTOLA met aangesloten leden, goedkope logeeradresjes.
IN S.T. stad in het toeristenkantoor kocht ik een kaart van het eiland en kreeg een lijst met hotels afgeprint.
www.navetur-equatour.st : bekend reisagent
www.stptourism.st : nieuwe website van de toeristische dienst. Ik kocht hun uitgebreide Engelstalige gids “Guia de Lazer met bijna 200 blz info.
www.saotomebike.st : fietshuur
REISVERSLAG
Zondag – 29/11/2018
Reisweg: Vlucht uit Luanda met TAAG. Stadsbezoek Sao Tomé. Vlucht met Afrijet naar Libreville.
Aangekomen uit Angola om 01.15 uur. Bij immigratie gaat het vlot, geen document invullen, enkel naam hotel opgeven en stempel IN.
Het regent de ganse dag flink door maar na de middag gaan we het verpauperde centrum verkennen. Er staan nog opvallend veel koloniale huizen meestal in slechte staat van onderhoud. Er is één grootwarenhuis in het centrum en één er buiten, Ckado. Daarna liepen we langs de kustweg en wilden het toeristisch kantoor bezoeken. Het is open na 14 uur staat er op de deur maar er is niemand. We kregen van een mevrouw van Air STP, een kantoor in hetzelfde gebouw, elk een kaart van STP. Ze belde de verantwoordelijke op van het toeristenkantoor: één mevrouw was plots “ziek” en de andere was in verwachting en was er ook niet. Die mevrouw van STP schudde met haar hoofd zo van “dat kan toch niet”. De zwangere dame kwam opdagen, gaf geen info, zat op haar stoel en sprak enkel Portugees. Een andere dame die wel Engels sprak kwam erbij, gaf ons een lijst met verblijfsmogelijkheden en belde zelfs enkele hotelletjes op voor ons. Plots kwam de Duitse Kathleen Becker binnen die de auteur is van een nieuwe nog uit te geven reisgids van www.bradtguides.com . Zij is een bron van informatie en we mogen haar opbellen indien nodig. Ik koop een reisgids op het kantoor en later nog een kleine op de luchthaven. Er is weinig informatie over STP.
Overnachten
Hotel Sweet Guest House, Via Dolores in Sao Tomé : www.sweetguesthouse.com info@sweetguesthouse.com Een dubbelkamer met badkamer kost 69 € ontbijt inbegrepen of 55 zonder. Met deze prijzen zit het in de hogere toeristen prijsklasse.
We werden van het hotel opgehaald op de luchthaven. Bij de receptie van het hotel was er een discussie omdat ik bij booking.com had geboekt van 29-30 nov en ik dezelfde datum had opgegeven voor een boeking in Libreville. Ik had moeten opgeven van 28-29 nov niettegenstaande wij na middernacht aankwamen. Maar ze konden het in orde brengen zodat ik geen dubbele kosten aan booking.com moest betalen. Mooie kamer met badkamer, niets op aan te merken. Mooi afgewerkt met balkons en overlopen. De eetzaal was modern en netjes, afgestemd op westerse toeristen. Het ontbijt kost wel 7 € en stelt niets bijzonders voor en de bediening is traag. Ze kunnen geen factuur printen en ze hebben geen folders, kaart of informatie over STP. Bij de receptie spreken ze wel Engels.
Een andere duurdere mogelijkheid in Sao Tomé is Sao Pedro Guesthouse, tel; (239) 222 61 01 of 998 54 37 Rua Padre Antonio Mantinho Pinto da Rocha, 893 in Sao Tomé www.spguesthouse.st
Zondag – 9/12/2018
Reisweg : Vlucht van Libreville naar Sao Tomé
Een uur nadat we waren opgestegen in Gabon kwamen we al aan in Sao Tomé. Bij immigratie kregen we een stempel in ons paspoort; we hebben geen visum nodig. We kunnen niet wisselen op zondag en de ATM werkt enkel voor Sao Tomezen. Een vriendelijke Portugees bracht ons naar Pensao Aurelice.
Nadat we wat gerust hebben liepen we langs de kustweg naar het haventje waar in een oud Portugees fort het Museu do batalha de Batepa is gevestigd. Het thema is het bloedbad bij de een opstand in Batepa. In de stad zijn bijna nergens mensen te bespeuren maar iedereen zit hier in de schaduw van een dubbele rij bomen en geniet van een frisse Rosema. En halve liter bier kost 20 STD; er zit geen etiket op de fles en het is de enige brouwerij in Sao Tomé. Vervolgens hebben we lang langs de zee gelopen op zoek naar een restaurant en vonden eindelijk Jasmin waar veel volk op het terras zat. Het is vooral een pizza restaurant. Tot onze verbazing kregen we diepvriesvis op een eiland waar toch zoveel vis zit en we betaalden een forse 340 STD. Er zijn weinig restaurants in Sao Tomé, de mensen hebben daar geen geld voor.
Overnachten
Wij hadden het Pensao Aurelice uitgekozen omdat het budgetvriendelijk is. Avenida Independencia, tel. 9852927/9916421 We hadden een kamer gekozen van 25 € met ventilator, badkamer op de gang, geen ontbijt. Toen we tergkwamen van onze wandeling vroeg de eigenaar of we een andere, duurder, kamer wilden, tot 75 €. Op onze rekening schreven ze 675 STD en het moest 625 zijn en omdat ze me wilden bedriegen stopte ik hen slechts 600 in hun handen.
Maandag – 10/12/2018
Reisweg: Richting noord tot Morro Peixe
We hadden een goed ontbijt bij Papafigo, niet ver van Aurelice, 120 STD voor ons twee. Daarna zijn we naar BISTP gewandeld, Banco International de Sao Tomé e Principe. We wisselden 500 $ en kregen er 10.790 STD voor, hetzij een koers van 1 $ = 21,58 STD.
Daarna zijn we met onze bagage naar de Mercado gewandeld waar we met een jongen in een busje zijn gestapt die naar Guadelupe reed. Van op Mercado kan men met een busje of gedeelde taxi alle richtingen van het eiland verkennen. Bij de Roça Augustinho Neto zijn we afgestapt. Een Roça is een koloniale plantage die bijna een klein dorp was/is. Op een terrasje een Rosema gedronken, 20 STD en al vlug stonden enkele brommertjes bij ons of ze ons naar de Roça mochten brengen voor 20 STD/pp. Bij de roça wonen overal arme mensen in de arbeiderswoningen en het hospitaal van de toenmalige plantage. De gebouwen en het hospitaal verkeren in een staat van verval en zijn dringend aan restauratie toe. Dan zijn we met onze brommertaxi naar een kleine waterval Rio Douro gereden en moesten we nog een eindje door een holle weg lopen tussen een mix van bananenbomen en cacaoplanten, prachtig is de natuur hier.
Na een paar foto’s bij de waterval in een groen decor zijn we terug gereden naar de weg naar Guadelupe, een busje genomen en het laten stoppen bij restaurant Pema ( tel. 990 75 56/907 67 67) waar een groepje Portugezen krab zat te eten. Mijnheer Claudio nam ons mee naar zijn pension Tamarindo in Morro Peixe. Daarna zijn we naar het strand Tamarindo gelopen waar een groepje arme houten huisjes staan van vissers. Aan het strand liggen enkele kleurrijke vissersbootjes in een klein baaitje. Bij het strand bevindt zich een klein museum over schildpadden. Sr. Hipolito, tel. 991 37 92 leidt nachtelijke wandelingen op de beste plaats van STP wanneer de schildpadden eitjes leggen. Claudio voerde ons naar restaurant Pema waar we overheerlijke krab met een lekker sausje aten met enkele biertjes Rosema en dat voor slechts 580 STD of 23 €. De bediende was blij met 20 STD drinkgeld. Het was een zonnige dag vandaag. Restaurant Santola in Neves is eveneens een goed adres voor lekkere krab.
Overnachten :
Residencial Tamarindo, Morro Peixe www.residencialtamarindos.com tel. (239)996 26 05 of 985 18 10
reservas@residencialtamarindos.com of tamarindosresidencial@gmail.com
Het is hier heel netjes, een mooie tuin vol bloemen en een mooi terras voor ontbijt en avondmaal. Claudio is vriendelijk en alles werkt. We moeten niet vragen naar handdoeken of wc-papier want alles is er. Ik kan dit adres hartelijk aanraden. Bij de afrekening betalen wij 1.000 STD voor een kleine kamer met airco en badkamer en 50 voor vervoer en 150 taks, totaal 1.200 STD of 48 €. Claudio toont mij een rekening van een klant die boekte via booking.com en dit was 55 €.
Dinsdag – 11/12/2018
Reisweg: Guadelupe, Lagoa Azul, Neves, Roça Monte Forte.
Op het terras van Tamarindos genieten we van een uitgebreid ontbijt met veel tropisch fruit. Alles is nieuw en werkt en in de prachtige tuin vliegen kleine vogeltjes met klapperende staarten.
Claudio voerde ons naar Guadelupe waar een mooi kerkje staat. Van hier deden we autostop met een Portugees koppel naar Lagoa Azul want een busje dat voorbij reed zat vol en de volgende misschien ook. Aan het strand was er niemand en wij genoten van het mooi uitzicht. In zee lag een bootje die enkele duikers begeleidde: het is hier mooi om te duiken of te snorkelen. Op een heuvel stond een grote antenne en daar achter lag Lagoa Azul waar Vera heen wandelde. Ik wachtte bij de bagage en genoot van strand, bos en de groene heuvels verderop. Er kwamen drie auto’s met bewakers en enkele personenwagens. Een Duits koppel verwittigde mij dat er hier dieven rondhangen. De bewakers bleven bij mij zitten wat er op wees dat die Duitsers misschien gelijk hadden.
Daarna deden we autostop met een pick-up van een EU ONG. We reden voorbij een pier die na de Portugezen moet zijn ingezakt. Neves is een druk stadje: winkeltjes, bars en schamele houten huisjes. In Neves is er blijkbaar slechts één hotelletje en een kamer kost 60-90 €. Een Rosema kost hier 15 STD. Bij de bar staan veel brommers en we laten ons met een brommertaxi naar Roça Monte Forte brengen voor 20 STD/pp. Het is vijf km ver maar het begon plots te regenen en we komen net op tijd aan in de Roça zodat we niet kletsnat zijn. De roça is in hout opgetrokken en er is een terras onder een groot afdak met heel mooi zicht op de omgeving.
We bezoeken het werkend bedrijf ernaast met cacao drogerijen, administratiegebouw, oude koloniale wasplaats met arbeiderswoningen en kleuterschool. Op het bedrijf geeft een gids ons uitleg over de verwerking van cacao. Op een droge zolder staat een lading cacao in zakken gereed voor verzending naar Frankrijk. Daarna lopen we naar een cacaoplant en de gids snijdt een cacaovrucht open, we proeven het witte omhulsel van de bonen dat zoet smaakt. Met die gids zijn we naar Monte Generosa gewandeld, een armzalig dorp in de heuvels waar veel Kaap Verdianen leven, afstammelingen van slaven. De Angolezen zijn terug vertrokken naar hun land en de Cabo Verdianen zijn gebleven omdat het op Cabo Verde droog en onvruchtbaar is en hier is het tegenovergesteld. Onderweg staat suikerriet en in het dorp wordt ook vanille gekweekt. Er wordt suikerriet geperst en de bazin, een oude Cabo Verdiaanse die 13 kinderen heeft verkoopt rum.
’s Avonds is er geen elektriciteit op het terras en we eten bij kaarslicht verse vis met rijst een koolsla. De vis hadden we eerder al besteld; het smaakt heerlijk. Er zitten hier geen muggen en een muggennet is dus niet nodig. Er zaten wel kleine miertjes op mijn voeten en dat kriebelt. Op het houten terras zien we dreigende wolken. Mooi panorama uit onze badkamer: groen oerwoud en bergen en verder de zee.
Overnachten :
Roça Monte Forte, vijf km voorbij Neves, tel. (239) 991 13 62/995 44 86 Email: motacarlos113@gmail.com . Geronimo is de eigenaar bijgestaan door zijn zoon. De Roça ligt op een heuvel, prachtig zicht op bergen en zee. We kunnen er een biertje drinken en mits tijdig bestellen ook eten, vb. verse vis. Een kamer kost aanvankelijk 40 € maar we krijgen die van Geronimo voor 30, ontbijt inbegrepen. Bij de afrekening betalen we 30 € voor onze kamer en 12 €/pp voor een uitstekend avondmaal en 1,2 € voor een biertje. We mogen in euro of in STD betalen.
Woensdag 12/12/2018
Reisweg : Neves, Sao Tomé, zuidwaarts naar Angolares, Mionga.
Vanaf onze badkamer genieten we van een bijzonder mooi uitzicht op enerzijds de Pico de Sao Tomé en anderzijds de baai van Diogo Vaz. Het goot water de ganse voormiddag lang. Er kwam één auto met toeristen, ik wenkte hen maar ze reden direct weg. We vroegen aan de jongen of er wifi was en plots kwam die arrogante Fransman naar ons om ons te helpen en hij werd vriendelijk maar toen hij wegreed naar Neves met zijn liefje konden we niet mee. Eindelijk tegen 14 uur stopte het met regenen en de zoon van Geronimo wou een taxi bestellen voor 100 STD maar wij weigerden. Dan zijn we om beurten met een moto naar Neves gereden: 2 X 20 STD maar we gaven hem 10 extra omdat hij door de regen reed en niet moeilijk deed. Het busje van Neves naar Sao Tomé kost 25/pp, een half uurtje rijden en we mochten vooraan zitten. Van op de Mercado namen we een tweede busje naar Angolares voor 50/pp en zaten nu als haringen opeengepakt tussen passagiers en pakjes. Hier een veel betere weg dan naar het noorden, geen gaten in de bochtige weg en regelmatig zicht op een mooie baai en de zee.
Overnachten :
We lieten ons afzetten bij Mionga in Sao Joao dos Angolares, rechtover het veel duurdere Roça Sao Joao dos Angolares. De bediende zei aanvankelijk dat er geen kamer vrij was maar na twintig minuten was er plots wel een kleine kamer vrij. Er zijn drie kamers en ze waren volzet: hier beter reserveren. Mooi zicht bij de zee die we ’s nachts zachtjes horen ruisen. We hebben geen fan of airco wel een muggennet maar het hoge open raam zorgt voor voldoende verfrissing. Lekker degustatie avondmaal voor maar 10 euro. Kamer 30 euro inclusief ontbijt, aanrader.
Adres : Cidade de Angolares, tel. (239)992 23 16 email: nelito.mionga.angolares@gmail.com
Donderdag – 13/12/2018
Reisweg : Van Mionga naar Jalé
Bij het ontbijt zat een Portugees koppel die ons een lift wou gaven naar Porto Alegre en gezien zij nieuwsgierig waren naar ons verblijf in Jalé hebben ze er ons helemaal heen gebracht. Na Angolares was de weg nog enigszins goed maar daarna werd die veel slechter, grove gravel en putten. Er was nu merkelijk minder verkeer. De weg van Angolares naar Porto Alegre is heel mooi, groen, veel kleine baaien, palmbomen, strandjes en weinig bewoning. Onderweg piekt in de mist de eigenaardige Cao Grande tussen de palmbomen. Porto Alegre is een armtierig vissersdorp met veel boten op het strand. Verder rijden we door een uitgestrekte palmplantage van Agrifarm, arbeiders lopen met een lange stok met een mes er aan langs de weg, dit om de trossen oliepalmnoten van de palmbomen te halen. Na het dorp Porto Alegre is de weg slechter
Overnachten :
We komen aan in Jalé Ecolodge en we hebben geluk, er is nog een bungalow beschikbaar. Een bungalow met badkamer en terrasje en ontbijt kost ons 55 + 6 taks = 61 €. Een avondmaal kost 10 en een biertje 2 euro. We bestellen meteen ons avondmaal. Aan het maagdelijk wit zandstrand zitten we uren te rusten onder de palmbomen; het is hier erg mooi en er is niemand maar er is een sterke onderstroom. Op het strand staat een scheve Bounty palmboom en Vera kruipt tot in de kruin. Er is een terrasje bij het “restaurant” waar ze koud bier Rosema hebben. Onze bungalow staat direct bij de zee langs het strand, mooie zonsondergang. Ons avondmaal is uitstekend: twee soorten vis en groenten. Vera gaat bij donker met een groepje toeristen schildpaddennesten op het strand zoeken onder leiding van een jonge Braziliaanse eco-gids Gabriela, 10 €. Praia Jalé is vier km van Porto Alegre. https://ecolodgejale.com/
jeleecolodge@gmail.com , tel. Voor reservatie 985 37 38
Andere mogelijkheid : www.nguembu.com : mooie bungalows met prachtig terras met zicht op Rolas eiland.
Praia Inhame : www.hotelpraiainhame.com : 138 € in half pension en 108 € slapen en ontbijt.
Er is in Porto Alegre ook een goedkopere privaat kamer bij Manuel, tel. 226 1026/992 3407. Hij verhuurt kamers en heeft een restaurant. Misschien beter dan Osvaldo ?
Er is ook een Bar Sabores do Sul, tel. 984 27 30 of 226 10 42
Vrijdag – 14/12/2018
Reisweg : Verkenning Porto Alegre
Het regende hevig deze morgen zodat we ons ontbijt later namen in Jalé. We vertrokken tegen elf uur met een luxe 4X4 van Osvaldo. Als we er aankomen is de lucht betrokken en grijs. Gezien het slecht weer besluiten we dan maar morgen Rolas te bezoeken. Osvaldo kan ons naar Rolas brengen voor 10 € heen en terug, vertrek om tien uur en terug om vier uur. In het dorp staan armzalige houten huisjes. Op de kade zijn jongetjes de netten aan het inhalen terwijl de vissers de netten herstellen. Er is een dancing in het dorp en fris bier is alom te koop. Daarna lopen we uit het dorp. Er is een surf club. We lopen langs een landweg een beetje omhoog naar het Nguembu Guesthouse : www.nguembu.com Dit is heel wat beter en duurder dan ons verblijf. We genieten op het terras van een frisse Rosema met zicht op het eiland Rolas in de verte en twee kleine baaien onder ons. Langs goed onderhouden trappen en houten vlonders lopen we naar beneden naar het strand prachtig is het hier. Een jongetje toont ons trots wat hij gevangen heeft van op de lavarotsen. In Nguembu is er wifi maar de prijzen van eten/drinken liggen er hoog. Een bungalow kost 60-80 euro, afhankelijk van het seizoen. We kunnen er blijven en we mogen zelfs afbieden. We wandelen terug langs het restaurant “Sabores do Sul”.
Overnachting
Privado bij Osvaldo Mesquita (Vado) in Porto Alegre, tel. 991 76 02 of 994 22 18
Kamer en ontbijt kosten ons 25 € inclusief ontbijt. Twee avondmalen kosten ons 15 €. Er is soms geen licht en stromend water; er staan emmers op de badkamer. Muggennet aanwezig. Luid pratende mensen om ons heen, blaffende honden, kindergeschrei. Avondmaal bestond uit bruine bonen, beetje vis en rijst. Matras beter dan gisteren, geen veren. Wc zonder bril, kan niet doorsassen, De uitbaters zijn wel vriendelijk.
Zaterdag – 15/12/2018
Reisweg : Bezoek eiland Rolas op de evenaar.
We hebben lang geslapen want buiten regent het de ganse voormiddag. Daarna zijn we naar de kade gelopen; Osvaldo was er al. Op de oude kade die bijna totaal is versleten zitten vissers hun netten te herstellen. Na een half uur wachten vertrekken we met twee mannen en twee kinderen, gidsen, naar Rolas. De overtocht met een open bootje met motor duurt maximaal een half uurtje. Er is een kleine kade op Rolas maar die is bezet zodat we moeten uitstappen op het strand. Er ligt een haai in het zand en een jongen toont ons zijn tanden. We lopen door het enige straatje op Rolas; het is hier druk met winkeltjes, restaurantjes en bars, verkopers van bananen en gegrilde vis. Ze klampen ons niet aan om gids te spelen. We lopen voorbij Discoteca Equador en het houtsnijwerk van Nikson Pereira, zie Facebook. Onze jonge gids loopt met ons mee omhoog door het bos met varens langs ons pad. Varkens scharrelen hier hun kostje samen. Een groep toeristen keert terug. Na een korte wandeling komen we aan bij het gedenkteken bij de evenaar: op de achtergrond ligt het groot eiland. Het is een dikke paal met een wereldbol er op en een wereldkaart in mozaïeken op de grond. We maken hier enkele mooie foto’s van het monument en het “vasteland” in de verte en zakken dan af naar het dorpje waar we iets eten op een terrasje. Vervolgens lopen we naar het sjiek hotel Pestana waar onze boy/gids niet binnen mocht. Er zaten enkele toeristen bij de prachtig aangelegde zwemkommen, pure luxe is het hier. Een massagebeurt met zicht op zee in een idyllische omgeving kost 35 euro voor een half uur; het is zo iets als uit een film. Er is een prachtig halfopen restaurant met zicht op het eiland, strand, de zee en Sao Tomé op de achtergrond, open buffet. Niettegenstaande de hoge tarieven kunnen ze korting geven. Er staat een oude Portugese kapel en jongens spelen voetbal op een plein. De kade voor de toeristen is mooi uitgebouwd; er liggen eigen bootjes gereed om uit te varen.
Onder dreigende wolken varen we terug. Jongetjes lopen naakt op het strand tussen scharrelende varkens. Op rekken ligt vis te drogen. We ontmoeten Victor Manuel die ons een kamer wil verhuren voor 25 € maar het is echt een kot. Terug naar Osvaldo gelopen en er dit keer beter gegeten, vis.
Overnachting :
Tweede nacht bij Osvaldo in Porto Alegre.
Zondag – 16/12/2018
Reisweg : Van Porto Alegre via Sao Tomé naar Monte Café
Op een kamer naast ons sliep Wilson, een Saotomees en toeristische gids die we bij het ontbijt leren kennen. Hij heeft twee Franse toeristen naar Rolas gebracht en gaat leeg terug naar Sao Tomé-stad. Hij biedt ons spontaan aan ons mee te nemen om 16 uur. Osvaldo reserveert voor ons een kamer bij Casa Nilsa in Monte Café.
Daarna wandelen we over een landweg met hoge palmbomen naar Praia Inhame www.hotelpraiainhame.com email: reservas@hotelpraiainhame.com tel. (239) 991 65 52 Enkele hippe inheemse meisjes gaan latas verzamelen, blikjes recycleren dus. Als we aankomen bij de bungalows is het er behoorlijk rustig, niet veel gasten. Het strand, Praia Inhame is goed verzorgd, geen vuil op het strand en wit zand omzoomd met palmbomen. We zitten lang op een bank naar de zee en de prachtige omgeving te kijken. Er staan een paar stokken in het zand; nesten waar schildpadden hun eieren gelegd hebben. Het is hier mogelijk te gaan duiken met een bootje en er is een Padi hut met uitrusting. Mooie bloemen en goed onderhouden terrein.
Tegen 15 uur wandelen we terug naar het dorp dat we nog even verkennen, er is een kaartwedstrijd bezig op het strand. Een frisse Rosema van 65 cl kost 20 en een fles water van 1,5 liter kosten 50 STD. We krijgen van mevrouw Osvaldo nog ananas als dessert en om 15.30 uur vertrekken we met Wilson naar Sao Tomé. De zon is van de partij en het weelderig groen landschap is prachtig. Veel bochten en tamelijk slecht tot Angolares. We rijden een brug over bij een brede rivier van waar we de Pico Cao Grande gehuld in mist goed kunnen zien. Wilson stopt op het strand van Micondo en verder bij de Boca do Inferno waar de golven ongenadig op de rotsen beuken. Een paar vriendinnetjes tonen hun danskunst terwijl hun ouders iets drinken bij een bar met zicht op de Boca do Inferno. In de verte ligt Ilha de Santana. Het wordt donker als we Sao Tomé-stad naderen en Wilson biedt ons aan om ons naar Monte Café te brengen. Wilson wou niets aanvaarden, deed het gratis. Maar dat konden wij niet aannemen, hij had tenslotte ver en lang gereden en ons onderweg veel getoond: we gaven hem 300 STD waar hij tevreden mee was. Ik kan u de eerlijke en vriendelijke Wilson aanraden als chauffeur en gids : email : wilsonryland@yahoo.fr tel. (239) 990 9194
Overnachten :
Casa Nilsa, Monte Café tel. 990 44 68 of 990 64 69 email: lucio.primo@hotmail.com
Het kost 25 € voor een dubbelkamer ontbijt inbegrepen. Badkamer en houten terras onder afdak en zicht op de tuin. Rustig, je hoort enkel de krekels ’s nachts. Nilsa is een goede kokkin. Lucio Monteiro is een botanist en kan wandelingen regelen in vb. P.N. de Obo in de buurt.
Maandag – 17/12/2018
Reisweg : We blijven in Monte Café
We nemen rustig een lekker ontbijt op het terras-balkon van ons verblijf. Nadien wandelen we in tien minuten naar het Museu do Café (over de weg is het tamelijk ver), gesticht door J.C. Pedreira in 1868. We betalen elk 75 STD (3 €) en krijgen een korte rondleiding in het Engels met nog een paar andere toeristen. Het museum is klein maar historisch. Op de droogzolders vernemen we dat een koffieboom honderd jaar oud kan worden en dat er twee soorten koffie bestaan: arabica en robusta. We krijgen achteraf nog een kopje koffie aangeboden. De oude koloniale Portugese gebouwen van de koffieplantage imponeren ons en het is inmiddels een klein dorp geworden. Er zijn hier twee koffiebedrijfjes: O Monte en Efraim. https://restaurante-efraim-alei-coffee-shop.negocio.site/ Gieren als booking.com, airbnb en tripadvisor hebben hun stempel gedrukt om via hen duurder te boeken.
Je kunt beter rechtstreeks boeken per email op firmaefraim@gmail.com of amedytatypereira@hotmail.com Een kamer met ontbijt kost 30 € en het is er netjes, ook een terras voor ontbijt of avondmaal en met zicht op de roça.
Bij het bezoek aan de school en het magazijn van Cecafeb ontmoeten we de directeur Luis Mario Almeida die ons vertelt dat er een Vlaamse dame hier niet veraf woont. Onderweg lopen we voorbij Quinta da Buala, tel. 984 8604 en daarna langs de Roça Saudade, Casa Museu Almada Negreiros, email: casamuseu.almadenegreiros@gmail.com Daarna wandelen we wel een uur een beetje bergop aanvankelijk op asfalt en daarna op een grindweg naar de Cascata Sao Nicolau, ongeveer 45 meter hoog en prachtig gelegen bij een brugje en omgeven van een woud. Aan de voet van de waterval zitten een paar toeristen in het water te spelen. Het is hier echt mooi. We lopen terug naar ons verblijf en gezien er bijna geen auto’s voorbij rijden konden we ook niet liften.
Bij ons verblijf namen we een taxi naar de stad Sao Tomé, 20 STD/pp is het tarief voor een rit van 14 km. We lieten ons afzetten bij BISTP waar we nog een laatste keer $ wisselden voor STD: 1 $ = 21,54 STD. Ze namen geen biljetten van 10 $ aan.
Bij Diogo Vaz op de Marginal is er een chique chocoladewinkel waar we geproefd hebben: dure chocolade.
Daarna een warm bier gedronken in Cocoa Residence. Gaspar, de eigenaar, is vriendelijk en is reisagent voor duiken en excursies: Rua M.P. Rocha, tel. 222 7276. Een kamer kost 52 € incl. ontbijt. Email: cocoaresidence@cstome.net
Bij de bekende reisagent Miramar hebben ze niets te bieden dan dure excursies. Er staan een aantal dure jeeps op het erf.
Lucio had voor ons een bezoek gereserveerd om 16.30 uur bij het bekende ambachtelijk chocoladebedrijf van Claudio Corallo maar toen we er aankwamen zei de Italiaanse eigenaresse dat er “geen bezoek is”, “teveel werk met kerst”. Nochtans hebben we geen arbeiders gezien die druk bezig waren.
Dan zijn we maar in het Super Ckado warenhuis onze chocolade van het Chocolate Island gaan kopen met nog een paar andere lokale specialiteiten. Met elk een brommer zijn we naar de Mercado gereden voor 10/pp en 30/pp voor het busje terug.
De douche deed het niet, dan maar met de kan water over ons hoofd gegoten. Het avondmaal op ons terras was lekker; zwaardvis. Nilsa in een goede kokkin. We genieten van de tuin en de rust.
Overnachten
Casa Nilsa, Monte Café bij Lucio : lucio.primo@hotmail.com
Dinsdag – 18/12/2018
Reisweg : Van Monte Café naar Sao Tome luchthaven en vlucht naar Lissabon
Na een lekker ontbijt kregen we wat informatie van Lucio. Hij had reeds twee brommers besteld om ons naar de botanische tuin te voeren, 50 STD/pp voor vier km. Een arbeider, Lionel, gidst ons rond en vraagt 5 €/pp voor een half uurtje in het frans. We stoppen nog eens 100 STD in een doos als steun voor het project dat al gesteund wordt door de EU. We verdenken er Lucio van die hier werkt dat hij ons teveel liet betalen.
Vier hooghartige chinezen met een gids en zware jeep lopen er ook rond en geven niets en willen ons zelfs geen lift terug geven. We wandelen vervolgens naar beneden en bezoeken Veerle die hier een huis heeft en er soms verblijft. Ze is hier reeds sedert 2003 en belandde hier via haar werk. In 2004 was hier een staatsgreep met driehonderd soldaten die het leger rijk is. De elektrische meter wordt iedere maand opgenomen. Daarna zijn we terug gelopen naar ons verblijf waar we nog een late lunch krijgen: zwaardvis, rijst en spinazie. Enkele Angolezen komen hier eten want Nilsa is bekend om haar goede keuken.
We berekenen dat we net (niet) genoeg dobra over hebben om Lucio te betalen. Lucio had reeds een taxi besteld om ons naar de luchthaven te brengen aan 10 €; we hadden geen euro’s meer en dollar nemen ze hier niet aan. Nadat we onze rekening hadden betaald hadden we nog honderd dobra over voor vervoer naar de luchthaven. Dat hadden we vooraf opzij gezet. We gingen op de asfaltweg staan maar er was maar heel weinig verkeer en geen busjes. Een privé-auto bracht ons gratis naar Trindade en van daar namen we een busje naar Sao Tome Mercado voor 10/pp en vervolgens een busje naar de luchthaven aan 15/pp. We waren ruim op tijd voor onze vlucht, één uur voor vertrek is goed. We hadden nog maar 50 STD over waarmee we op de luchthaven in de enige kleine bar een Sagres konden drinken. Er is nog een kleine souvenirwinkel waar een medewerker met een T-shirt van België werkte. Er is maar één gate. Wegens een noodlanding van een ander vliegtuig moesten we een uur later vertrekken. Er vertrekken niet meer dan twee vliegtuigen per dag op Sao Tomé. Ik moest in Sao Tomé betalen voor mijn handbagage en begreep er niets van. We kregen geen instapkaart Lissabon-Brussel zodat we in Lissabon uit de luchthaven moesten stappen en er terug inkomen en inchecken. Op de luchthaven van S.T. gebeurt nog alles handmatig en ambachtelijk en zijn ze niet vertrouwd met regels. Bij controle in Lissabon zaten er enkele potjes confituur in mijn handbagage maar ik had geluk en mocht mits aandringen doorlopen.
Erik Trenson
