Bosnie 2021 reisverslag
Met de camper naar de Balkan – 2021 – Bosnië
Voorbereiding
Ik had reeds in 1989 een gelijkaardige reis gemaakt met mijn personenwagen en tent naar Griekenland maar door tijdsgebrek moest het toen vlugger gaan. Het was de bedoeling het toenmalig Joegoslavië te bezoeken en het was het enig communistisch land dat vrij was van visum en bereisbaar was. Ik bracht ook een kort bezoek aan Griekenland en mijn verste punt was toen ergens bij Thesaloniki.
In 2015 beschik ik over een camper en gezien ik in pensioen ben heb ik meer tijd om alles rustig te bekijken. Het is de bedoeling om zover mogelijk op het Grieks vasteland te reizen en nogmaals de landen van ex-Joegoslavië te bezoeken.
Gezien de reisbeperkingen tijdens de covid pandemie besloot ik nogmaals in 2021 die richting te trekken en vooral Montenegro te verkennen omdat ik destijds dat prachtig land vlug ben doorgetrokken.
Informatie
Bosnie en Herzegovina
www.turizamrs.org : Republika Srpska
Reisverslag
29/08/2021
Nadat we onze ID en covidattest hebben getoond mogen we door in BOSNIE. Tegen 17 uur kwamen we aan in Mostar, betaalden 80 HRK parking en verkenden het oud turks stadje. We verkenden de gezellige straatjes geplaveid met kinderkopjes. Vooral bij de heropgebouwde brug was veel volk, overal terrasjes, souvenirswinkeltjes en veel toeristen. Op een strategisch terrasje boven de rivier dronken we een Bosnische koffie voor twee marken BAM = 1 euro. We verlieten het stadje en kwamen aan in Pocitelj bij het Turks kasteel langs de drukke weg van Mostar naar Dubrovnik. We dronken een fris biertje en aten iets in een lokaal restaurant aan een zachte prijs en gingen dan op een parking slapen. Vandaag 280 km gereden.
30/08/2021
Reeds om 7.30 uur zijn wakker we geworden door voorbijrijdend verkeer. We drinken koffie op het terras en krijgen van de eigenaar verse vijgen. We gaan er rechtover het oud Turks fort bezoeken en lopen langs smalle paadjes omhoog. Er zijn nog geen toeristen om negen uur. Er staat een oude moskee en typische Turkse huizen. Pocitelj ligt op de weg van Mostar naar de kust.
04/09/2021
Bij de grens in Scepan Polje staan we ruim een uur te wachten aan de Montenegrijnse kant van de grens en er staan ongeveer 25 auto’s voor ons. De douane werkt hier tergend traag. Een Italiaanse jeep wou zich voor mij wringen maar ik gaf niet toe. Drie Albanese Mercedessen (maffia ?) mochten meteen doorrijden. Ik zag ook Russen vlug doorrijden, waarschijnlijk omdat ze de douane geld hadden toegestopt.
Aan de kant van BOSNIE duurde de controle amper vijf minuten. Onmiddelijk na de grens zagen we veel campings waar men kon raften op de Drina. Daarna niets meer en de weg was slecht. We stoppen voor de brug bij Foca en overnachten op een parking voor het politiegebouw. Over de brug loopt hoofdweg 2 links naar het Sutjeska N.P. en de kust en rechts naar Sarajevo. In restaurant Antic bij de brug over de Drina op het terras ons avondmaal genomen. Vandaag 158 km gereden.
05/09/2021
Na ons ontbijt in de camper in Brod bij Foca reden we 50 km verder naar Sarajevo in anderhalf uur want het is een drukke weg. Onderweg komen we aan de grens van Srpska Republic, een autonoom gebied binnen Bosnië. Mijn gps doet het niet meer en ik zit ergens in het centrum van een onbekende stad. Plots zie ik een Poolse camper rijden die blijkbaar goed weet waarheen. Ik volg hem en kom terecht in de oude Turkse wijk van Sarajevo, Bascarsija. Parkeren is hier gratis op zondag verzekert mij een inwoner. We liepen nog twee km naar het centrum en volgen een tramlijn waarop aftandse trams sporen. We hebben een tijdje de Turkse wijk Bascarsija verkend met zijn moskees, winkels, restaurants, souvenirswinkels, terrasjes. We hebben beide een portie bekende cevapcici (worstjes) gegeten met een drankje en dat kost zo 8 euro voor twee. Bosnië is goedkoop. Er zijn lekkere ijsjes en pattiseries waar men de zoete baklava kan kopen. We hebben genoten van de sfeer van Sarajevo. Terug bij onze camper rijden we door naar Visoko en dan op een zijweg naar Kiseljak. Dan volgt een drukke weg naar Travnik. In een wegdorp is het ergens druk op een terras en we stoppen. Alle tafels staan vol met potten bier en we krijgen er ook een aangeboden. Enkele feestvierders hebben hun nationale outfit aan en de kolo wordt gedanst, een rondedans met bijhorende typische life muziek. Vijf km voor Novi Travnik nemen we een zijweg en zoeken een overnachtingsplaats, een rustig plekje. Een Bosniak die in Zwitserland woont en op familiebezoek is nodigt ons uit om op het erf van zijn ouders te komen staan. We mogen er douchen en pruimen eten zoveel we kunnen. Het staat in de regio vol met dikbeladen pruimenbomen. Vandaag 198 km gereden.
06/09/2021
We ontbijten bij onze camper in de boomgaard en nemen een zakje rijpe pruimen mee. Acht km verderop ligt Travnik waar we lang hebben gezocht naar een parking. Er staan mooie oude Ottomaanse huizen en moskees. We bezoeken het kasteel met zicht over het stadje. Naast de ingang van het kasteel hebben we op een leuk terrasje bij de rivier een Bosnische koffie gedronken voor 1,50 BAM – Bosnische mark, 0,75 €. https://www.traveltill.com/destination/Bosnia-and-Herzegovina/Travnik/culture.php Een uur en 65 km verderop komen we aan in Jajce. Bij het station vraagt men 10 BAM om er te parkeren maar bij de parking er tegenover is het 1 BAM/uur. We gaan meteen de mooie waterval bekijken waar we tot onze verwondering meerdere Saoedi’s ontmoeten en gezien we hun land hebben bezocht is het een aangenaam weerzien met deze vriendelijke mensen. We hebben wat in het centrum gelopen maar zijn niet in het kasteel geweest. Er staan enkele kleine moskees en de oude huizen bekoren ons ook. https://www.bosniadreamtours.com/tour/travnik-and-jajce/6 We rijden verkeerd in een bosrijke omgeving en komen terecht in Mekonjic Grad waar een grote nieuwe kerk staat die pas drie jaar geleden was voltoooid en veel groen en bloemen er om heen. De kerk is heel groot en binnen is het versierd met mooie mozaïken en gouden koepels. Langs binnenwegen komen we terug op de E661 en rijden weldra door een prachtige cañon Grebaska Klisura. Vrachtwagens willen de rotsen aan hun kant ontwijken en rijden over de witte lijn en personenwagens snijden bochten af zonder zicht wat er in de tegenrichting afkomt, heel gevaarlijk hier op de E661 ! Maar de weg naast de kloof van de Vrbac rivier is prachtig. In Krupa hebben we een heel groot klooster bezocht en er was niemand op de reuzegrote parking. Elf km voor Banja Luka gaan we op een kleine camping, Campsan1 bij de rivier. De eigenaar is er niet en we kunnen morgen afrekenen, het zal 21 € kosten wat veel te veel is. Dit zijn Kroatische prijzen. Naast ons staan twee jonge Nederlanders met een omgebouwde aftandse camper. Vandaag 151 km gereden.
07/09/2021
De eigenaar van de erg kleine camping was vriendelijk maar zijn prijzen zijn dat niet. Acht km verderop ligt een openluchtmuseum, een soort Bosnisch Bokrijk, Ljubasje Doline, inkom 3 BAM. Ik heb wel interesse in openluchtmusea om te zien hoe men vroeger leefde van de natuur en ambachten uitoefende, ver weg van TV, computer en gsm. Het is eens een omweg waard. In Banje Luka is er niet veel bijzonders te zien behalve het fort. Parkeren is heel goedkoop. Op een tarras bij het kasteel kunnen we zowaar een nationale Stella drinken bij een rivier. Daarna volgt een lang traject op de R405, een binnenlandse weg door tamelijk vlak landschap zonder enige bezienswaardigheid. Geen camping of restaurant gezien tot we eindelijk bij Omarska restaurant Europa zien voor een late lunch, een lekker Bosnisch menu gemengde schotel vlees voor 16 BAM en vis voor 7,50. Daarna zijn we door een cañon naar Bihac gereden, weinig verkeer en dorpen op onze weg. Ik tank nog eens aan Bosnische prijzen en krijg van de uitbater zelfs een zak snoep. Vriendelijke mensen die Bosniaks. Enkele km buiten Bihac in het grensdorp Izacic rijden we een landweg op om een rustig plaatsje voor de nacht te zoeken. En man nodigde ons uit om op zijn weide te staan waar we een mooi zicht hadden van op de heuvel op de industriestad en een overbelichte dure moskee, waarschijnlijk betaald door de Saoedi’s. De man trakteerde nog met raki en een mechelse scheper rende als een gek in het rond. We aten buiten en genoten van het mooi uitzicht. We mochten binnen slapen en douchen maar dat was niet nodig. Vandaag 197 km gereden, morgen rijden we naar Kroatië.
08/09/2021
Bij het ontbijt vertelde onze gastheer van 61 dat hij kelner is in restaurant Boomerang in Izacic en daarnaast nog wat landbouw beoefent. We leggen onze overschot aan BAM op het tafeltje waar de raki staat en vertrekken naar de grens vlakbij. Er hangen nogal wat illegalen rond in het dorp want over de grens ligt Kroatië dat tot de EU behoort. Soms doen ze autostop maar iemand meenemen over de grens is mensensmokkel en daarvoor raak je in de gevangenis. De douane van Bosnie kijkt of we geen goedkope sigaretten of raki aan boord hebben en we mogen vlot verder rijden.
