Met de camper naar Oekraine in oorlog

Informatie

Oekraïne

https://ukraine.ua/cities-places/the-carpathian-mountains/

https://globalconservation.org/projects/carpathian-national-park-ukraine/

https://www.oneearth.org/ecoregions/carpathian-montane-forests/

https://activeukraine.com/ukraine-guide/article/hiking-ukraine-carpathians-top-five-hiking-trails

Reisverslag

31/07/2023

We hebben getwijfeld waar we best de drukke grens zouden oversteken. Krochienko zou minder druk zijn maar is 62 km ver weg. We kozen voor de hoofdgrens in Medyka en stonden reeds om 8.15 uur in de rij te wachten bij dit groot en goed uitgerust Pools grensstation dat slecht en traag functioneert. Er waren drie wachtrijen en bij navraag moesten we in de langste rij wachten. Het ging tergend traag, veel stoppen en stilstaan. Plots reed aan tamelijke snelheid een Belgische auto in de lege rij naast ons. We gingen er achter aan maar moesten nog lang wachten in deze rij “taxfree”. Het waren allemaal Oekraïners in deze rij. Vrachtwagens mochten vlug doorrijden. Eindelijk na zes uren wachten werden onze autodokumenten geregistreerd en kregen we een stempel in onze reispas. Het was inmiddels 14.15 uur. Raar maar waar langs de kant van Oekraïne duurde de hele administratie maar een half uur. In een wisselkantoortje kon ik 100 € wisselen en kreeg er 4.050 UAH voor. Een verzekering voor 15 dagen kost 383 UAH. Eindelijk konden we rijden en we namen meteen een zijweg naar Sambir over een slechte hobbelige weg. We stoppen vrij vlug bij een blinkende vergulde orthodoxe kerk zoals er in ieder dorp een staat. We zagen er geen café of restaurant. We reden dan maar door naar de imposante houten kerk van St Georges (Yura) in Drohovytch maar die was al gesloten om zes uur. We zagen door het hekwerk mooie ikonen hangen. In een klein winkeltje kochten we proviand en reden nog wat door tot Solonski tot bij een zeldzaam café-restaurant waar we een mager avondmaal namen met een halve liter bier dat nog geen euro kost. Enkele vriendelijke mannen zonden ons naar een visvijver waar we rustig konden overnachten bij een mooie zonsondergang maar van de bewaker van de visclub mochten we er niet blijven. Dan maar een rustig plaatsje in het dorp gezocht.

01/08/2023

Doordat we gisteren nogal moe zijn aangekomen hebben we vandaag lang geslapen en zijn dan op een brede perfecte hoofdweg in asfalt naar Lviv gereden. Het was druk in Lviv en ik heb zelfs driemaal op een tramlijk gereden, geen andere mogelijkheid. Ik had voor onze afreis naar een staanplaats voor campers gezocht in Lviv en vond maar één mogelijkheid op Volodymyra Korolenka (Kolorencja) Street. 49.84094 N en 24.03972 E Het is een bewaakte parking op betonstenen zonder water of elektriciteit en kost 400 UAH of zowat tien euro. Pluspunt: het centrum ligt op slechts 400 meter. Op een pleintje waar men brocante verkoopt staat een beeld van de schrijver Shevshenko. De Rynok of Grote Marktplaats is indrukwekkend met zijn vele oude paleizen en herenhuizen zoals Bandinelli, Wilczek, Blackstone House, Korniakt Panace, alles in Italiaanse Renaissancestijl. De H. Drievuldigheidskerk uit 1898 is niet zo oud maar wel heel mooi beschilderd en gedecoreerd binnenin. De Armeense kerk uit 1363 is soberder ingericht. Virmenska Street is een typisch gemoedelijk smal straatje. In de barokke Dominikaanse Kerk zijn de plafonds weelderig beschilderd, veel beelden en marmer. We bezoeken de synagoge en daarna de Gunpowder Tower museum bij de dikke stadsmuur en het park. We lunchen op een leuk terras waar veel stadsmensen zitten, de sirenes gaan af maar niemand loopt weg en men gebaart ons dat we rustig kunnen blijven zitten. Het reliëf van de Boimkapel is met veel smaak bewerkt. De Heilige Maagdkerk is heel kleurrijk met beeldjes van kleine engeltjes. We lopen even binnen in de kerken van St Michiel en de Petrus en Paulus. Het Operahuis is bijzonder decoratief, een prachtig plafond in het auditorium en de spiegelkamer is eveneens een juweeltje. We hadden voor deze avond gereserveerd in een middeleeuws kelderrestaurant op Rynok nr. 5 en het was lekker. Er is heel veel te zien in Lviv en een dag is eigenlijk te weinig. Nergens toeristen gezien.

02/08/2023

Het regende hard bij het verlaten van Lviv. Mijn navigatie zond mij helemaal verkeerd in de richting van Zhovka. Aan de rand van Lviv stonden friese ruiters om Russische tanks tegen te houden. Zoals overal proberen mensen iets te verkopen om te kunnen overleven. Onmiddelijk valt het kasteel op aan de westzijde van het dorpsplein, het is nu een museum. We gaan een kijkje nemen in de houten kerk van de H. Drievuldigheid waar een mooie iconostase staat maar de kerk is verzegeld. Bij de Dominikaanse Kathedraal konden we slechts een foto door de tralies nemen. Bij het Josaphat kloostercomplex konden we binnen gaan. De synagoge was een ruïne. Daarna wilden we naar Krekhiv rijden maar mijn navigatie zond mij totaal verkeerd en er volgde een lange rit naar Olesko. Maar dat kasteel is ook gesloten, enkel open tijdens het weekend zei de bewaker mij. Op mijn vraag dat het reeds de tweede keer is dat ik hier voor het gesloten kasteel stond en binnen wilde gaf hij geen gevolg. We ontmoetten hier een jong koppel uit Kiev die mij vertelden dat 96% van de Russen achter de acties van Putin staan. Daarna rijden we oostwaarts richting Pochaiv. Maar net voor de stad moest ik mijn rijbewijs tonen en enkele vragen beantwoorden bij de Veiligheid. De jongeman sprak vlot engels. Toen ik wou wegrijden had mijn motor geen kracht meer alsof mijn handrem opstond. De jongeman van de Veiligheid belde een garage op die het probleem vlug konden oplossen. Ik hoefde niets te betalen. Aangekomen in de late namiddag van het immense klooster van Pochaiv mochten we hier de nacht doorbrengen. We zijn dan nog naar het wit kloostercomplex met gouden koepels gelopen dat schittert in de avondzon. We ontmoetten een Nederlandse met roots in Oekraïne die hier leefde als non. Zij betaalde ons avondmaal en toonde ons de douches die we mochten gebruiken.

03/08/2023

Om zeven uur begint er een mis die twee duurt in de kelder van het klooster: het ikoon van Maria wordt neergelaten. Het is druk in dit groot en prachtig kloostercomplex waar alle kamers volzet zijn. Voor een uitgebreid en lekker kloosterontbijt betalen we voor ons twee 185 hrivna of iets meer dan vier euro. We kregen nog een gidsbeurt aangeboden in het klooster maar we hadden het reeds grotendeels gezien en rijden verder langs de eeuwige zonnebloemvelden naar Kremenets. De kasteelruïne staat op een steile heuvel boven de stad en op de parking zijn we er bijna alleen. Een jong meisje wil ons gidsen en is blij dat ze haar engels wat kan oefenen. We lopen rond de ruïne op een pad en beneden ligt het stadje te blaken in de zon. Daarna rijden we naar Vyshinets langs enorme velden zonnebloemen in al hun pracht en praal. In Vyshinets stoppen we bij een klein blauwgeschilderd fotogeniek kerkje met gouden koepels. In Zbarazh bij Ternopil stoppen we bij een mooie houten kerk. Het is vandaag een zonnige dag, 29° tot zeven uur ’s avonds. In Ternopil vonden we geen oude kerk, wel een nieuwe onaantrekkelijke in dit middelgroot stadje. We hebben dan nog lang doorgereden naar Buchah in zuidelijke richting en hebben hier op een terras een halve liter bier gedronken voor 40 UAH of één euro. In Buchah mochten we de Basiliaanse kloosterkerk bezoeken, rijk beschilderd. We konden kamperen in de natuur ergens halfweg Buchah en Chortkiv.

04/08/2023

We hebben in Chortkiv een tamelijk recente houten kerk bezocht maar met een schitterende ikonostase. Daarna bezochten we een vervallen jodenkerk en een oude villawijk. We zijn er veel te lang verbleven en hebben geluncht bij een vijver buiten de stad. Daarna heb ik heel lang over slechte onverharde wegen met veel putten en losse stenen gereden en bovendien nog een grote omweg gemaakt maar dan ziet men ook iets van het platteland. Overal stonden langs beide kanten van de landwegen pruimebomen en dat viel mee: ten tijde van het communisme werd er gretig gebruik van gemaakt. In Husiatyn staat een oude vervallen synagoge waarvan het museum al lang geen dienst meer doet. Er omheen staan enkele troosteloze uitgewoonde Soviet flatgebouwen. Voor de tweede wereldoorlog woonden hier veel Joden maar die zijn nu allemaal verdwenen. In Skala Podilsky staat een kasteelruïne op een heuvel en er zijn wat opgravingen aan de gang. We hebben dorst maar er is maar één sjieke bar in het stadje, misschien wel een nachtbar. Plots gaat de sirena af, alarm voor aanvallende Russen maar niemand doet enige moeite om weg te vluchten. We rijden verder door een prachtige natuur naar Kaminianets Podilsky en weldra rijst de statige immense burcht op boven het aangenaam stadje. Het is hier toeristisch en er zijn veel restaurantjes in dit gezellig stadje. We bezoeken uitgebreid het groot kasteel/burcht dat uittorent boven de stad waarmee het in verbinding is met een imposante brug. In de verte staat de witte basiliek met zijn blauwe torens, prachtig is dat. Op het dorpsplein staat het Belgian Legend Café waar ik een zwarte Grimbergen kon drinken, ongewoon zo ver van huis. Ik kon tanken met mijn Visakaart. We zijn dan nog ongeveer tien km buiten het stadje gereden en hebben daar gekampeerd in een klein dorpje.

05/08/2023

We zijn goed uitgeslapen en om 9,30 uur vertrekken we nonstop langs lange rechte wegen door bos en zonder huizen naar de Roemeense grens. Oekraïne is een land in oorlog met Rusland. Twee uren later komen we aan bij de grens en nog eens twee uren later zijn we door immigratie bij de Oekraïners. We zijn dan nog een lange rij wachtende Oekraïners voorbijgestoken en dachten dat er een andere rij was voor Europeanen maar dat was niet zo, anders hadden we nog minstens twee uren langer aan de grens gestaan. Sorry Oekraïners. De douane aan de kant van UA werkten tergend traag terwijl ze weten dat mensen er urenlang staan te wachten. Er stonden ellenlange rijen vrachtwagens van UA > RO en omgekeerd ook. Bij de grens van RO konden we niet wisselen, we moesten doorrijden naar Radauti. Eenmaal in Roemanië zijn er meer zaken, bedrijven en winkels open. Ons eerste bezoek in Roemanië was aan het klooster van Putna, 32 km van Radauti. Dit beangrijk klooster werd door Stefaan de Grote in 1466 opgericht. Het werd een belangrijk centrum voor de schilderkunst, beeldhouwwerken en borduursels. Het is een schitterend klooster en Unesco erkend. Aan de buitenkant is ze weinig beschiderd maar binnenin is het een perfect afgewerkt juweeltje. Binnen mag men niet fotograferen maar velen doen het stiekem toch; het is zo mooi. Ons tweede klooster in Bucovina die we bezoeken is dit van Sucevita die zowel aan de buitenkant als aan de binnenkant uitstekend is beschilderd in een middeleeuwse mystieke trent in zowel byzantijnse als gotische elementen. Er zijn veel bijbelverhalen uitgebeeld om de ongeletterde gelovigen op die manier het geloof bij te brengen. De buitenkant bij de tuin is gewoon schitterend uitgebeeld. Binnen heel mooie fresco’s en een icinostase. Net voorbij het klooster zijn we op een camping gegaan; er waren enkel een koppel Nederlandse fietsers met tent en een Italiaanse camper. We konden er een warm avondmaal krijgen, er was een douche en we zaten nog wat na te keuvelen met de Nederlanders.

06/08/2023

We reden door een zonnig bergachtig groen landschap door de Karpaten naar Moldovitsa. Veel bochten, bos en bergen alom. We stopten op 1180 meter bij de Palma Pass en genoten van een panoramisch zicht over de wonderbaarlijke Karpaten. Aangekomen in Moldovitsa stonden we weer eens versteld van nog eens een prachtig Unesco klooster. Moldovitsa is heel mooi gerestaureerd, perfect beschilderd op de muren buiten en binnen en misschien wel het mooiste klooster van Roemanië. De mooi aangelegde tuin met grasplein, bloemen en rozen accentueren dat nog eens extra. Het is mijn favoriet. Daarna zijn we naar het klooster van Voronets gereden waar we aankwamen in een smalle straat, parkeren is hier een probleem. Er is veel volk en er staan ellenlange rijen kramen met verkopers. Er komen veel vrome Roemenen naar dit klooster op zondag. Er staan ergens nog enkele campers en een grote Australische overlander gekkotruck. Voronets is nog eens een prachtig beschilderd klooster. In een winkeltje kopen we eten dat we verderop in het dorpje Schit opeten midden in de natuur met weianden en hooioppers. We moeten lang zoeken naar een plaatsje om te parkeren, werkelijk alles is afgesloten. Daarna volgt een heel lange file naar het klooster van Arbore want het is beginnen regenen en iedereen vlucht naar huis. Arbore is niet beschilderd aan de buitenkant dus hebben we het vlug gezien en het is nog gesloten, in herstelling. Het klooster van Humor is dan wel een juweeltje en de beschilderingen binnen en buiten zijn buitengewoon. Dit is een topper. Dan gaan we iets eten in een restaurantje. Aan de grens met Oekraïne valt het nogal mee: twee uren wachten aan Roemeense kant en een half uur aan Oekraïnse kant. Kort na de grens in Oekraïne zijn we in Sterchi op een dorpsplain gaan overnachten.

07/08/2023

Wij zijn nog aan het ontbijten toen Piotr ons kwam groeten en geld vroeg. Het is vandaag een zonnige dag en Chernivtsi is een prachtige art-deco stad; het staat er vol met mooie okerkleurige gebouwen in deze stijl. The Ship House is een merkwaardig hoekhuis. Bij veel gebouwen staan art-deco beelden als wachtposten voor de deur. Voor veel vensters hangen pro-Oekraïne slogans en posters. In een stemmig straatje staat een auto van een EU-medewerker. Het witte stadhuis staat te blaken in de zon. Op straat ligt nergens vuil. De Ivan Frankostraat is een winkelstraat en voetgangerszone met sjieke winkels van kleren, terrasjes en restaurants. Boven het Chernivtsi Art Museum, voorheen Bukovina Savings Bank op de markt is een mooi majolica paneel aangebracht. De Armeense kerk is sober maar toch mooi in zijn eenvoud. De kathedraal is mooi beschilderd binnen. Het is aangenaam wandelen in de wandelstraat van Ivano Franko. Op het Theaterplein staat een muur met plakaten met foto’s van gesneuvelden in de oorlog met Rusland. In Luzhany Voznesenka staat een oude kerk uit de 15 eeuw, gesloten en is helaas bezet met crépy, doodzonde. In Snyatin staat een hoge kerktoren. We mochten lunchen in een binnenplein van een bedrijf en de werkmannen waren vriendelijk. Iets na zes uur kwamen we aan in Kolomya; het bekende Ei-Mueum is open van 10-18 uur. We vroegen aan een Oekraïns koppel de weg naar het museum en Irinka en haar man gidsten ons wat rond in het stadje. Haar moeder was twee weken eerder door de Russen gedood in Donbas. Hun huis in Donbas is helemaal kapot en nu wonen ze in een huis van vrienden in een veiliger deel van het land. Ik heb ze op een biertje getrakteerd. Daarna hebben we een overnachtingsplaats gezocht bij het meer.

08/08/2023

We ontbijten bij het meer terwijl wandelaars en lopers reeds actief zijn. We zijn naar het Pysanky Museum gereden en om tien uur gaat het open. Dit is een uniek Ei-Museum, niet zo groot maar er staan prachtig beschilderde gekleurde eieren tentoon, een typisch Oekraïnse bezigheid, 25 UAH ingang. Iedere streek in UA heeft zijn eigen patroon en kleur van eieren. Daarna zijn we naar het Museum of Hutsul Folk Art gegaan, 45 UAH, waar allerhande typisch Hutsul tapijten, weefgetouw, klederdrachten, huishoudvoorwerpen en werkgerief zijn te zien. De Hutsul is een lokale bergbevolking van boeren met een eigen levensstijl. Onderweg van Kolomya naar Ivano Frankivsk staat een kleurrijke orthodoxe kerk met gouden koepels. We rijden verder naar Ivano Frankivsk, een nieuwe naam sedert 1962 ter ere van een Oekraïns geleerde en dichter. Het is de grootste regionale stad en straalt een sfeer uit van oud Poolse aristocratie uit het Oostenrijks-Hongaars tijdperk. Er zijn veel leuke pleintjes en wandelstraten met moderne winkels, ijssalons, restaurants, hotels en originele oude art-deco gebouwen. Er heerst een levendige zakelijke ongedwongen sfeer. In een oud gezellig koffiehuis hebben we koffie en taart gegeten dat ons een beetje aan Wenen deeed denken. Het is een aangename stad met veel parken, bronzen beelden, wandelstraten, parken met bloemen, zitbanken, terrasjes en veel winkels. We bezochten er het Marktplein geplaveid met kasseistenen, het stadhuis, de blauw-grijze kerk van de Verrijzenis waarvan de originele ikonostasis indrukwekkend is, de Armeense kerk en het Art Museum. Na dit aangenaam bezoek aan Ivano Frankivsk zijn we doorgereden naar Yaremtche en lieten het verdere Maniava links liggen. We zitten nu in de prachtge Oekraïnse Karpaten, een groen en dunbevolkt bosrijk berglandschap waar de Hutsul op een vreedzame manier van landbouw leven. Iets voor Yaremtche zagen we een bord “Koliba”, en we zijn erheen gereden. Een koliba is een restaurant met een typische lekkere Hutsul-keuken en met veel smaak decoratief ingericht. Een rijke familie uit Kiev die hier op vakantie was raadde ons dit restaurant aan en het was lekker maar niet goedkoop. We mochten overnachten op de drukke parking van het restaurant.

09/08/2023

Tegen negen uur zijn we vertrokken en amper twee km verder buiten het centrum zijn we gestopt bij een totaal nieuw ingerichte marktplaats waar ook een nieuw houten kerkje werd bijgebouwd en houten beeldhouwwerken staan om de sfeer van het marktdorp weer te geven. Er staan veel kramen die typische Karpatenkaas, gedroogde paddestoelen, confituur, honing en souvenirs aanbieden. We willen handgeknoopte Hutsul wandtapijten kopen en iemand vertelt ons dat we daarvoor in Yavoriv moeten zijn. In Tatariv staat een houten Hutsul kerkje. Onze volgende halte is in Vorochta waar een passagierstrein op het spoor staat, een grote groep scouts staat op het perron. Er lopen heel wat wandelaaars in dit kuuroord en in de bergen eromheen. We maken een wandeling langs enkele mooie oude dorpshuizen met tuintjes en veel bloemen die ooit luxueuze verblijven waren en uitkijken op de bergen. Je zou niet meteen vermoeden dat het land in oorlog is tot we iets verderop vaststellen dat de spoorwegbrug zwaar bewaakt is en we er niet mogen fotograferen. Een familie boeren komt voorbij met paard en platte kar, iets wat je hier wel meer ziet maar toch stilaan verdwijnt. Iets verderop staat de oude houten Hutsul kerk uit 1615 die enkel open is in het weekend voor de dienst. Ik was hier ook in 2009 en er is niets veranderd. Enkele scouts picknicken op het erf van de kerk, prachtig is het hier. Verderop staat een oude Russische legercamion als trofee. Daarna zijn we doorgereden door het prachtig Carpathian Biosphere Reserve. We hebben geluncht bij een riviertje in dit nationaal park, de meest idyllische plaats van de Karpaten, panoramisch zicht en prachtig was het hier. In Verkhovina hebben we het lokaal museum met tapijten en klederdrachten bezocht. Onderweg stopten we bij het guesthouse van Luda waar in 2009 verbleef. Ze herkende mij nog heel goed. Naast het huis kabbelt een bergrivier rustig verder. Bij het binnenrijden van het kleine Yavoriv zien we meteen tapijten die over een houten pallisade hangen: hier moeten we zijn bij Masha Sopyliuk. Ze was trots op haar weefgetouw en haar huisvlijt met veel bedtapijten. Ze toonde ons verscheidene tapijten en we zonden voor een geïnteresseerde vriend foto’s op wat hij via ons wou kopen. We hadden niet genoeg cash UAH op zak en moesten in Kosiv naar een ATM. In Kosiv staat een kapotte Russische tank. Wat ik toen niet wist: een jaar eerder op 13/03/2022 hebben de Russen een legerbasis in Yavoriv aangevallen met 65 doden en veel gekwetsten op slechts tien km van de Poolse grens. Een paar honderd meter van de boerderij/guesthouse van Masha hebben we goed gegeten in sadyba Babai https://oddmenu.com/uk/p/babai. We mochten overnachten op het erf van Masha haar vader.

10/08/2023

Deze morgen toonde de boer ons zijn boerderij en de gastenkamer, 300 UAH/pp. We mochten onze watertank vullen en kregen nog een stuk kaas en een potje honing. We reden door een prachtig bergachtig landschap en nationaal park naar Tatariv. Het is hier groen en bosrijk. Voor een erf staan twee houten gekleurde beelden bij een houten poort, hier is prachtig houtsnijwerk in overvloed. In Vorochta stopten we bij Koliba Kermanya dat niet enkel een goed restaurant leek maar men kan er ook een gezellig houten chalet huren:https://www.facebook.com/kermanych.vorokhta In Yasinja, het Hart van de Karpaten, stoppen we bij een brug bij het riviertje Tisa, op een heuvel staat de houten kerk van the Ascension. We stappen over de houten voetgangersbrug naar het kerkje dat gesloten is. De heuvelachtige omgeving is romantisch, er staan nog ouderwetse hooioppers op de weilanden. We volgen de Carpathian Wooden Architecture Route. We lunchen in Rachiv bij een riviertje bij een brug die naar de bergdorpen leidt en tevens ingang is naar de Carpathian Ecoregion met veel aangegeven wandelpaden. Vijftien km verder naar het zuiden en bij de Roemeense grens ligt Dilove, het centrum van Europa: https://activeukraine.com/ukraine-guide/article/hiking-ukraine-carpathians-top-five-hiking-trails Er zijn nu veel meer kramen en handelaars bij gekomen, toen ik er in 2009 was waren er geen handelaars aanwezig. Verderop in Tjativ is de sadiba (restaurant) nog hetzelfde als voorheen en hangen nog steeds dezelfde artefacts aan de muren als voordien. Het is er niet meer zo mooi, lintbebouwing en we zijn dan lang doorgereden, geen houten kerken meer gezien. In Sokornytsia staat een oude houten kerk maar die moet hersteld worden en is gesloten, er naast staat een nieuwe kerk. We hebben lang gezocht om een overnachtingsplaats te vinden want overal staan huizen en er is nergens een parking of vrij plaatsje. We staan noodgedwongen naast een elektrisch verdeelcentrum.

11/08/2023

Bij ons ontbijt zien we dat we naast een braakliggend terrein met bereklauw van drie meter hoog staan. We ontdekken ook dat we vlakbij de oude houten kerk van Danylovo hebben gestaan uit 1779. Ze staat op een kleine heuvel met zicht op het dorp. De klokketoren staat apart van de kerk. De weg is nu slecht en ik moet veel slalommen om putten te vermijden. Bij Khust lunchen we rustig in een prieeltje in een groot bos. We stoppen ergens bij een klooster in aanbouw maar het is niets bijzonders. We rijden Vynohradiv voorbij omdat het ons niets lijkt. In de heuvels rond de stad liggen wijngaarden, vandaar de naam ”Vyno”. We stoppen kort in Berehove en verkennen het centrum: op de gevel van het paleis van Rakoczi op het gelijknamige plein kunnen we aflezen dat de Hongaren hier ooit geregeerd hebben. Het voormalig casino is nu een gerechtsgebouw. Verderop in Mukachevo vinden we het kasteel niet en een man rijdt ons voor want het is niet eenvoudig. We bezoeken de middeleeuwse citadel op een heuvel waar het Palanok kasteel staat. Enkele kamers zijn gesloten. In Uzhgorod rijden we over slechte kasseistraatjes hogerop naar het kasteel dat helaas om 18 uur gesloten is. Daarna rijden we naar de Hongaarse grens bij Chop. Onderweg zien we geen restauranten maar plots dan toch wel eentje met prachtige tafels en buitentuin. We hadden nog 2,000 UAH over en net voor de grens hebben we getankt en het was op.